Gayrimenkul sahiplerini ve kısa süreli kiralama sektörünü yakından ilgilendiren kritik bir gelişme yaşandı. Danıştay 3. Dairesi, bir ticari organizasyon çatısı altında yapılmayan Airbnb kiralamalarının “Ticari Kazanç” değil, “Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ)” olarak değerlendirilmesi gerektiğine hükmetti. Bu karar, daha önce yüzlerce ev sahibine kesilen cezalı vergi tarhiyatlarının yolunu açıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), uzun bir süredir Airbnb ve benzeri platformlar üzerinden yapılan kısa süreli, günübirlik kiralamaları ticari faaliyet kapsamında ele alıyordu. GİB’e göre, bu tür kiralamalar düzenli bir organizasyon ve hizmet bütünlüğü gerektirdiği için Gelir Vergisi’ne ve Katma Değer Vergisi’ne (KDV) tabi olmalıydı. Bu bakış açısıyla hareket eden Maliye, çok sayıda ev sahibine geriye dönük yüklü vergi cezaları kesmişti.
Yargı “Organizasyon” Şartını Aradı
Mağduriyet yaşadığını düşünen ev sahiplerinin konuyu yargıya taşımasıyla, Danıştay 3. Dairesi tartışmalara son noktayı koyan emsal niteliğinde bir karar verdi. Ekonomim yazarı Abdullah Tolu’nun gündeme taşıdığı karara göre Daire, bir ticari organizasyon olmaksızın ve yalnızca daha fazla kira geliri elde etme amacıyla yapılan bu kiralamaların ticari kazanç sayılamayacağını netleştirdi.
Danıştay, konut kiralama gelirinin ticari kazanç sayılabilmesi için temel bir ayrım çizdi:
“Davacının taşınmazlarının kiraya verilmesinden elde ettiği gelirinin ticari kazanç olarak değerlendirilebilmesi için kiralamanın otel, apart veya pansiyon işletmeciliği gibi ticari bir organizasyon dahilinde yapılması ve kahvaltı, yemek, ütü, günlük temizlik gibi bir takım hizmetleri de içermesi gerekmektedir.”
Kararın Anlamı: GMSİ Kapsamında Vergilendirme
Bu karar, söz konusu kiralamaların vergilendirme şeklini kökten değiştiriyor. Ticari organizasyon ve ek hizmet sunumu olmayan kısa süreli kiralamalar artık ticari kazanç yerine Gayrimenkul Sermaye İradı (Kira Geliri) olarak değerlendirilecek.
Bunun pratikteki karşılığı şunlar olacak:
- KDV Yükümlülüğü Kalkıyor: Kiralamalar ticari faaliyet sayılmadığı için KDV doğmayacak.
- Daha Hafif Gelir Vergisi: Gelir Vergisi, ticari kazanç hükümlerine göre değil, kira gelirinin vergilendirilmesi esasına (GMSİ) göre yapılacak. Bu da ev sahiplerinin, yıllık beyannamede götürü gider indiriminden faydalanabilmesi anlamına geliyor.
Danıştay’ın bu emsal kararı, hem mevcut davalar için bir referans noktası olacak hem de daha önce cezalı tarhiyata uğrayan ev sahiplerinin yargı yoluyla haklarını arama sürecini hızlandıracak. Sektör, bu kararın ardından, yeni Turizm Amaçlı Kiralama Düzenlemesi ile vergi hukuku arasındaki ilişkinin de netleşmesini bekliyor.
