Türkiye ekonomisinde uygulanan sıkı para politikası, bir süredir konut kredilerinde durgunluk yaratmıştı. Ancak son haftalarda bankacılık sektöründe yaşanan faiz indirimleri, konut kredisi kullanımını yeniden hareketlendirdi ve sektörde “dipten dönüş” sinyalleri verilmeye başlandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) satış rakamları, bu canlanmayı net bir şekilde ortaya koyuyor.
Faizler Geriledi, Kredi Bakiyesi Tırmanışta
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, Ağustos sonundan itibaren kamu mevduat bankaları öncülüğünde başlayan konut kredi faizi indirimleri, özel bankaları da harekete geçirdi. Daha önce aylık yüzde 3,19-3,79 bandında seyreden özel banka faizleri, hızla yüzde 2,69-2,8 aralığına çekilerek kamu bankalarının seviyesine indi.
Bu düşüşün etkisiyle konut kredi bakiyesi bir yılda yüzde 33,61 büyüyerek 634 milyar liraya ulaştı. Konut kredilerinin toplam tüketici kredileri içindeki payı da en düşük seviyesi olan yüzde 24’ten toparlanarak yüzde 24,15’e yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre, konut kredileri ağırlıklı ortalama faiz oranı ise yüzde 37,91’e gerileyerek Eylül 2023’ten bu yana en düşük seviyesine indi.
Özel Bankalar Kredi Kullanımında Kamuyu Geride Bıraktı
Faiz indirimine paralel olarak, bankaların konut kredisi kullandırma yarışı da kızıştı. Son bir aylık verilere bakıldığında, yerli ve yabancı özel mevduat bankaları, faiz oranlarını kamu bankaları seviyesine çektikleri bu dönemde büyüme oranlarıyla öne çıktı:
- Yerli Özel Mevduat Bankaları: Son bir ayda konut kredi bakiyesi büyümesi yüzde 4,03.
- Yabancı Mevduat Bankaları: Son bir ayda konut kredi bakiyesi büyümesi yüzde 3,18.
Bu oranlar, özel bankaların, toplam konut kredi bakiyesinin yüzde 43’üne sahip olan kamu mevduat bankalarını geride bıraktığını gösteriyor.
İpotekli Satışlar Yüzde 76 Arttı, Rekor Kapıda
Kredilerdeki bu canlanma, doğrudan konut satışlarına yansıdı. TÜİK verilerine göre:
- Eylül ayında ipotekli konut satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34,4 artış gösterdi.
- Yılın ilk 9 ayında ise ipotekli satışlardaki yükseliş, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 76‘yı buldu.
İpotekli konut satışlarının toplam satışlar içindeki payı, Temmuz’da gerilediği yüzde 12,9 seviyesinden toparlanarak yüzde 14,1 olarak gerçekleşti.
Uzmanlar, Eylül ayında toplam konut satışlarında yılın en yüksek aylık rakamına ulaşıldığını belirtiyor. Faiz indirimlerinin devam etmesi, kredi erişimine yönelik düzenlemelerde olası gevşemeler ve tasarruf finansmanına artan ilginin de etkisiyle, konut satışlarında rekor seviyelerin kırılabileceği vurgulanıyor.
Yüksek Geri Ödeme Endişesi Sürüyor
Öte yandan, konut kredisi faizleri düşüş eğiliminde olsa da, geri ödeme maliyetlerinin yüksekliği dikkat çekiyor. Bankaların güncel hesaplamalarına göre, aylık yüzde 2,69 faizle kullanılan 10 milyon liralık bir konut kredisinin 120 ay sonunda toplam geri ödemesi, 33.7 ila 40 milyon lira arasında değişiyor.
