Haber Global'de yer alan habere göre, Türkiye'nin birçok şehrinde konut kiralarının artması, kiracıların bir kısmının evi tahliye edip, başka yere taşınmasıyla sonuçlanıyor.
Fahiş kiraların yanı sıra, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından evlerinden olan ve başka yerlere göç etmek zorunda kalan binlerce depremzede de yeni ev arayışında.
Emlak sektöründeki bu hareketlilik de sürekli birilerinin yeni ev görmeye gitmesine neden olmakta. Bu da bazen ev sahipleri ile kiracıların gerilmesine neden olan bir durum.
Peki ev sahibinin sınırı nerede başlıyor? Kiracı hangi hallerde evin kapısını yeni taşınacaklara veya emlakçıya açmak durumunda?
Gayrimenkul hukukçusu Avukat Sinan Keskin, kira hukukuyla ilgili yasal düzenlemelere göre, ev sahibinin kiracının izni olmadan eve dilediği gibi ve istediği zamanda giremeyeceğini dile getiriyor.
Ev sahibinin kiraya verdiği evine izinsiz girmesi durumunda Türk Ceza Kanunu uyarınca "Konut Dokunulmazlığını İhlal” suçunu oluşturduğuna işaret ediyor. Buna evi kiralamak ya da satmak istediği bir kişiye, evi göstermesinin de dahil olduğunu belirten Keskin, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Kira hukuku ile ilgili yasal düzenlemelere göre, ev sahibi, kiracının içinde bulunduğu evi satmak ya da kiralamak istiyorsa, kiracı evi yeni alıcılara/kiracılara göstermek zorunda.
Ancak kiracı çeşitli nedenlerle evi göstermekten kaçınıyorsa, ev sahibi Borçlar Kanunu'na dayanarak Sulh Hukuk Mahkemesi'nde "Kiralananı Göstermeye İzin İstemli" davası açıp, mahkemeden evin belirli gün ve saatlerde gösterilmesiyle ilgili kararı alabilir.”
'SÖZLEŞME İMZALANDIKTAN SONRA...'
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz ise, kira sözleşmesi imzalandığı andan itibaren, konutun kullanımının kiracıya ait olduğuna vurgu yapıyor.
“Onun dışında izni olmayan giremez. Ev sahibi burası benim evim, istediğim zaman gelirim, girerim anlayışında olamaz” diye konuşan Kiraz, ev sahibinin zorla girmeye çalışması ve tehdit etmesi durumunda ise konut dokunulmazlığını ihlal edeceğini dile getiriyor.
Kiraz, “Kira sözleşmesi biter ya da tahliye kararı çıkartılır, ev sahibi o zaman izinli bir şekilde eve girebilir” demekte.
Ev sahibinin kiracılı bir taşınmazı satmak ya da kiralamak istemesi halindeyse, kiracının makul süreler içerisinde evi göstermek durumunda olduğunu kaydeden Kiraz, bunun da mahkemelerce genellikle haftada 2 gün 1 saat ya da 1 gün 2 saat şeklinde düzenlendiğinin altını çiziyor ve ekliyor:
“Kiracı ile ev sahibi ortak tarih içerisinde anlaşırlar, böylece usule uygun şekilde ev gösterilebilir. Kiracı makul süreler içerisinde evi göstermezse, aleyhine dava açılabilir.”
'ŞALTER İNDİRME, MESAJ ATMA...'
Son dönemlerde bazı ev sahiplerinin kiraya verdikleri evin şalterini indirdiği ya da kiracısına ısrarla mesaj attığı gibi olaylar sık sık gündem oluyor. Sinan Keskin, bu gibi durumların huzur ve sükuneti bozma suçuna girdiğine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Kira sözleşmesi yapıldıktan sonra ve anahtarlar teslim edildikten o evin kullanım hakkı kiracıya aittir. Mülk ev sahibine ait olsa bile ev sahibi kapıya istediği gibi gelemez. Kapıyı zorlayamaz, anahtarı değiştiremez ya da kapıyı kıramaz. Ev sahibinin kapıya gelip rahatsız etmesi durumunda kiracı kapıya polis çağırabilir."
Bu tutumun hem özel hayatı hem de konut dokunulmazlığını ihlal ettiğini aktaran Keskin, "Hatta kiracı savcılığa suç duyurusunda da bulunabilir. Bu durum ile dışarıdaki birinin kapınıza dayanması arasında pek de bir fark yok" demekte.
Ev sahibinin sadece mücbir durumlarda örneğin yangın, sel gibi durumlarda hem evini korumak hem de yardımcı olmak amacıyla eve girebileceğini belirten Keskin ya da bir koku gibi şüpheli durum olması halinde ev sahibinin eve polis eşliğinde girebileceğinin altını çiziyor.
EV SAHİBİNDE ANAHTAR OLUR MU?
Sinan Keskin ev sahibinde yedek anahtar olamayacağına vurgu yaparak, “Ev sahibinin kiracıdan habersiz ve izni dışında yedek anahtar yaptırması Türk Ceza Kanunu uyarınca suçtur” demekte.
Ali Güvenç Kiraz da bu konudaki değerlendirmesinde, “Ev sahibinde yedek anahtar kesinlikle olmamalı. Yine de her ihtimale karşı yeni taşınan kiracıya anahtarını değiştirmesini önermekteyiz” ifadesine yer veriyor.