Kiralar konusunda akıllar o kadar karıştı ki, okuyucumun sorusuna hak vermemek elde değil. Bir meskende huzur içinde oturmak en büyük mutluluklardan biri iken şimdilerde kiraya veren de huzursuz, kiracı da.
Çünkü kira rayiçleri alışılmamış bir şekilde yükseldi ve vatandaşın bunu ödeme gücü yok. İşte bu nedenle de mahkemelerde dosya sayısı normalin çok üstünde arttı.
Şimdi okuyucumun sorusu da bir tek onun aklına takılan bir husus değil, pek çok kiracının ve ev sahibinin aklına takılıyor biliyorum.
Efendim 1 Eylül’ün kiraların yüzde 25 artırımı ile bir ilgisi yok. 1 Eylül’de kiracı ve kiralayan yeni bir safhaya geçecek.
Bu gün ve 1 Eylül’e kadar kira ile ilgili bir dava açacak olan kimse doğrudan mahkemeye dilekçe ile başvurup davasını açıyor. Bu halde de davasına bakılıyor.
1 Eylül’den itibaren mahkemeye dilekçe vermekle davasına bakılmayacak. Vatandaş önce arabulucuya başvuracak. Arabulucu iki tarafı karşılaştırmaya çalışacak, iki tarafın uzlaşması için aracılık yapacak.
Bu faaliyeti bir ay içinde tamamlayacak. Bu süreçte taraflar anlaşırsa davaya ihtiyaç kalmayacak. Anlaşamaz ise bu halde mahkemeye başvuracak ve davasına bakılacak.
Bir kişi şayet arabulucuya başvurmadan doğrudan mahkemede dava açarsa davasına bakılmayacak, dava reddolacak. Görüldüğü gibi konunun yüzde 25’lik zam ile bir ilgisi yok.
Peki bu husus büyük kolaylık sağlayacak mı? Ben çok ümitli değilim. Zira kira talepleri ile ödeme gücü arasında öyle bir uçurum var ki arabulucu nezdinde anlaşmak öyle kolay değil.
Bir de sistem hakkında bir düşüncem var. Bana göre arabulucuya başvurmadan açılan davanın dava şartı yokluğu nedeni ile hemen reddolmamalı. Bu şekildeki uygulama vatandaşın en doğal hak arama talebini bertaraf ediyor.
Bence arabulucuya başvurmadan açılacak davada hakim, tarafların arabulucuya başvurması için davayı bekletmeli, taraflara süre vermeli, taraflar arabulucu müracaatını yapıp sonucu mahkemeye sunmadan dava ilerlememeli askıda kalmalı, arabulucu tutanağını sunduktan sonra davaya devam olunmalı.
Böylece de bir hak bertaraf edilmemiş olmalı. Ancak bugünkü sistemde arabulucu tutanağı mahkemeye sunulmadan açılan dava ilk celsede reddolunmaktadır.