Türkiye Gazetesi'nde yer alan habere göre, kira fiyatlarında yaşanan artışların önüne geçmek ve kiracıların rahat etmesini sağlamak amacıyla yeni emlak modelleri ortaya çıkıyor.
Dar ve orta gelirlinin konuta erişimini kolaylaştırmak için öneri geldi. Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu GYODER tarafından yapılan öneriye göre, maliyetler yarıya indirilecek ve uygun kiralarla ev bulmak mümkün olacak.
KİRALAR DÜŞECEK
Yeni ev kiralama modeli hakkında konuşan GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu; özel sektörde kamuyla birlikte konut üretilebileceğini belirtti.
Model gerçekleşirse ilk 3 yılda 500 bin kiralık sosyal konut üretilebilecek. Tavan kira sınırı olacak ve bu sınırın üzerine çıkılamayacak. Tavan sınırları şehirlere göre oluşturulacak.
Örneğin; 3+1 dairede kiralar 4 bin lira olacak ve kiracı evin içerisinde 3-4 yıl gibi uzun sürelerde oturabilecek.
“FAYDALANAN KİRACI OLMALI”
Şu anda Türkiye’de konut üretiminde en büyük problemin arsa maliyeti olduğunu ifade eden Kalyoncu; “Yüzde 50 olan bir arsa payı var ortalama.
Bu yüzde 50'lerde olduğu sürece erişilebilirliği konuşamayız. Kontrolün olmadığı yerde kaos oluyor. Yüzde 50'den daha düşük oranlarda geliştirme sürecine giren arsalar üretilsin.
Bu arsalar ancak ve ancak son kullanıcı olan kiracının faydalanacağı bir tasarrufla değerlendirilsin.” açıklamasında bulundu. Arsa maliyetinin uygun olacağına dikkat çeken Kalyoncu bundan ilk faydalanan kişinin kiracı olması gerektiğini belirtti.
Bu model ile kurumsal, güvenilir ve sürdürülebilir kiralık konutlar üretilebilecek. Ev sahiplerinin kafasına göre zam yapmasının önüne geçilecek. Bu modelin Almanya’da örnekleri olduğu belirtiliyor.
Söz konusu modelde konutlar satılmayacak sadece kiraya verilecek. Firmalar da sağlıklı ve uzun vadeli planlar yapabilecek. Arsaların maliyeti sıfıra yakın olursa, 15 yılda kiradan alınan ücretle masraflar firmaya geri dönebilecek.
Devletin kontrol edeceği mekanizmayla erişilebilir kira konutları olabilecek. Böylelikle hem devlet arsaları ekonomiye kazandırılacak, hem de inşaat sektöründeki atıl kapasite kullanılmış olacak. Konut ihtiyaçlarının büyük kısmı da çözülmüş olacak.
Sektörün geçmiş yıllara göre daha durağan olduğu bir dönem geçirdiklerini ve kullanmadıkları atıl bir kapasitelerinin bulunduğunu dile getiren Kalyoncu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu kapasiteyi ülkemizde en çok ihtiyaç duyulan erişilebilir konutta kullanalım' bakış açısıyla GYODER Erişilebilir Konut Modeli'ni kurguladık.
Bu modelde sadece devletin yükü omuzladığı değil özel sektörün, finansal kuruluşların ve hatta sermaye piyasalarının da kaynak noktasında elini taşın altına koyduğu bir model. Bu şekilde bir birlik ve beraberlik yakalanırsa böylesine önemli bir soruna çözüm bulabiliriz."
YÜZDE 25 SINIRI GETİRİLMİŞTİ
TÜFE’nin her ay yükselmesi ve ev kiralarına yapılan zamların artmasıyla, kiracıları korumak adına yeni bir önlem alınmıştı.
11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira sözleşmelerinde kiracılara yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak.
Böylelikle fahiş kira artışlarının önüne geçilmiş olacak. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, düzenlemenin geçici olacağının altını çizmişti. Kira zamları normal şartlarda TÜFE’ye göre hesaplanıyordu.
Yüzde yirmi beşlik zam hesaplaması şu şekilde gerçekleşecek:
Mevcut kira tutarı ile 25’i çarpmanız gerekecek. Sonrasında çıkan tutarı 100’e bölmelisiniz. Elde ettiğiniz meblağ kira artış miktarınız olacak. Bu miktarı var olan kiranıza ekleyerek yeni kiranızı öğrenebilirsiniz.
Örnek hesaplama:
Mevcut Kira Bedeli: 3.000 lira
Kira Artış Oranı: Yüzde 25
Kira Artış Tutarı: 750 lira
Bu durumda yeni kira tutarı 3.750 lira olacak.
