Son dönemlerde yaşanan kira artışları nedeniyle ev sahibi-kiracı tartışmaları iyice alevlendi. Kime dokunsanız ya ev Sahibinden şikayetçi ya da kiracısından...
Her iki tarafın da kendine göre haklı nedenleri var elbette ama ev sahibine sinirlenip oturdukları eve zarar veren kiracılar, evden çıksın diye kiracısına zulmeden ev sahipleri belki de haklıyken haksız konuma düşüyor.
Bizler okurken dehşete düşüren bu olaylar sonucunda sinirler geriliyor ve çok büyük maddi kayıplar yaşanıyor. Adliyeler kiracı ev sahibi davalarıyla dolup taşmış durumda.
Gelin önce basına yansıyan kiracı-ev sahibi kavgalarına bir göz atalım, sonra da benzer olayları yaşayan kiracı ve ev sahiplerinin hikâyelerini dinleyelim.
BOŞALTTIĞI DAİREYİ ATEŞE VERDİ
Ev sahibi kiracı tartışması ev yaktırdı. Üç katlı binanın giriş katında oturan kiracı ile üst katında oturan ev sahibi arasında yaşanan evin boşaltılması ile ilgili anlaşmazlık sonucunda tartışma çıktı. Evden çıkmayı reddeden kiracı, ev sahibini tehdit etti.
Daha sonra evi boşaltan kiracı çıktığı evi ateşe verdi. Alevler büyüdü, üst katlara sıçradı ve binada patlama meydana geldi. Patlamanın etkisiyle duvarları yıkılan bina kullanılamaz hale geldi.
KİRACISINA ÇATAL BATIRARAK EVE GİRDİ, EŞYALARA SALDIRDI
Kiracı olarak yaşadığı evden çıkarılmak istenen kadın, ev sahibinin saldırısına uğradı. Bağıran, hakaret eden ve küfürler savuran ev sahibi, elindeki çatalı kadına batırdı ve evin içine daldı. Evdeki eşyaları sağa sola fırlatan ev sahibi, hızını alamayıp kiracısını ve arkadaşını darp etti.
Cam kavanozları yere fırlatan, buzdolabındaki yiyecekleri etrafa atan ev sahibinin gürültüsü, binada oturan diğer komşuların da dikkatini çekti.
Ev sahibi sesleri duyarak kapıya gelen komşulara "Ev sahibiyim, polis geliyor" cevabını verdi. Yaralı olan kiracının yakını komşulardan 112'yi aramaları için yardım istedi. Kiracı daha sonra ev sahibinden şikayetçi oldu.
CANLI YAYINDA DEHŞET SAÇTI
Yurt dışında yaşayan ev sahibi ile telefonda kira artışı yüzünden tartışma yaşayan kiracı, tartışma sonrası sosyal medya hesabından yaptığı canlı yayında eline aldığı satırla, oturduğu dairenin duvarlarına, apartmandaki asansörün kapısına, güvenlik kameralarına zarar verdi. İhbar üzerine olay yerine polisler geldi. Apartman sakinleri öfke saçan kiracıdan davacı oldu.
EV SAHİBİ KENDİ EVİNE BALYOZLA SALDIRDI
Kiracısıyla zam konusunda anlaşmazlık yaşayan bir ev sahibi, kiracısının oturduğu eve balyozla saldırdı. Ev sahibi kapıyı kırmaya çalışınca evdekilerin panikleyip çığlık atması üzerine alt komşular olaya dahil oldu ve polis çağırıldı. Ev sahibinin polisin yanında da kendisini ölümle tehdit ettiğini ve saldırdığını söyleyen kiracı, darp raporu da aldı ve ev sahibinden şikâyetçi oldu.
TAHLİYE ETTİĞİ EVE 120 BİN TL’LİK ZARAR VERDİ
Avukat olan ev sahibi, son 1,5 yıldır kirasını düzenli ödemeyen kiracısına icra takibi başlattı ve tahliye kararı aldırdı. Ev sahibinden 15 gün süre isteyen kiracı evi ancak iki ay sonra tahliye etti. Bu iki aylık süreçte kiracı eve 15 sokak köpeğini doldurdu ve evden çıkarken ev sahibine Haber vermedi.
Eve gittiğinde her tarafın köpek dışkısı ile dolu olduğunu ve çok kötü bir kokunun yayıldığını fark eden ev sahibi, bilirkişiye başvurdu ve evde 41 bin liralık hasar tespit edildi. Evin eski haline gelmesi için 120 bin liralık masraf çıktığını belirten ev sahibi, kiracısı hakkında ‘mala zarar verme’ suçundan üç yıla kadar hapis istemiyle dava açtı.
KİRACI, EVDEN ÇIKMAYA İKNA OLSUN DİYE DARP EDİLDİ
Ev sahibi, bir süredir anlaşmazlık yaşadığı kiracısı ile konuşmaları için kardeşi ve arkadaşını kiracısının yaşadığı evine gönderdi. İki kişi, önce evin elektriklerini kesti. Dairesinden çıkarak elektrikleri açmak için aşağı inen kiracı bu iki kişi ile karşılaştı.
Ev sahibinin yakınları ellerindeki sözleşmeyi göstererek kiracının evden çıkmasını istedi. O sırada polisi arayacağını söyleyen kiracı, bu iki kişinin saldırısına uğradı. Kiracı çığlık atarak yardım isterken, saldırıyı gerçekleştirenler kaçtı. Kiracı, konut dokunulmazlığının ihlali ve darp sebebiyle karakola gidip şikayetçi oldu.
Bu tür olaylar sadece ülkemize özgü de değil üstelik. Dünya basınından bir örnek aktaralım: Güney Kore'ye tatile giden Çinli bir çift, 25 günlüğüne bir villa kiraladı. Evin nerede olduğuna bakmadan tam ödemesini yaptılar fakat sonra evin konumunu beğenmeyip ev sahibinden iade istediler.
Ev sahibi rezervasyon onaylandığı ve ödeme yapıldığı için bu taleplerini kabul etmedi. Çift, bunun üzerine ev sahibinden intikam almaya karar verdi ve bu intikamın faturası çok acı oldu. Çinli çift, villaya giriş yaptıktan sonra tüm muslukları, ışıkları, elektrikli aletleri ve doğalgazı açtı.
25 günlüğüne tuttukları villaya bu süre zarfında 4-5 günde bir uğradılar ve 5 dakikadan fazla kalmadılar. Ev sahibi durumu doğalgaz şirketinin aşırı tüketim sebebiyle kendisine haber vermesiyle öğrendi.
Çinli çift 120 ton su harcadı, yaklaşık 10 bin liralık doğalgaz, 3 bin liralık da su ve elektrik faturası geldi. Ev sahibinin cebinden diğer giderlerle birlikte toplamda 30 bin lira çıktı, kiralama için aracı olan şirket ise sorumluluğu kabul etmedi.
Peki, ev sahibine sinirlenip kendince intikam alan, eve ve taşınmazlara zarar veren bu kişilere karşı herhangi bir yasal yaptırım yok mu?
Yaptıkları bu davranışın para ya da hapis cezası yok mu?
Ev sahipleri uğradıkları maddi kaybı hukuki olarak talep edilebilir mi?
Evden çıksın diye kiracısının kapısına dayanan, tehdit eden hatta darp eden ev sahiplerine karşı kiracıların yasal hakları nelerdir?
Konut dokunulmazlığının ihlali karşısında kiracılar nereye başvurabilir?
Kıdemli Avukat Kerim Kocaman, kira sözleşmelerinin kısa süreli de olsa uzun süreli de olsa kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği bir sözleşme olduğunu söyledi ve önemli bilgiler verdi.
Kocaman, bu sözleşmeden doğan yükümlülükleri kanunun altı aydan daha az süreyle yapılan kiralamalar ve altı aydan daha uzun süreli kiralamalar olarak ikiye ayırdığını ve buna göre değerlendirdiğini, ancak her iki tip sözleşmede de hem kiraya verenin hem de kiracının, kira süresi boyunca uyması gereken kuralların olduğunu belirtti.
Kiracının, kiralananı özenle kullanmasının, temizlik ve bakımını yapmasının, kullanımını sağladığı abonelikleri ve kira bedellerini ödemesinin temel yükümlülükleri olduğunu ifade eden Kocaman, bu yükümlülüklere aykırı davranışları ya da ödemediği kira/ fatura bedelleri sebebiyle kiraya verenin uğrayacağı her türlü zarardan kiracının sorumlu olacağının altını çizdi.
Bununla birlikte Kocaman, kiracının daire dışında verdiği zararlardan da diğer daire sahiplerine karşı aynı şekilde sorumlu olduğunu ve verdiği zararları gidermekle yükümlü olduğunu sözlerine ekledi.
"ZARAR GÖRENİN ZARARINI SOMUTLAŞTIRMASI ÖNEMLİ"
Kocaman, kiracının tazminat sorumluluğu olduğu kadar başkasının malına zarar verme, huzuru bozma, kasten veya taksirle adam öldürme, adam öldürmeye teşebbüs, adam yaralama, genel güvenliği tehlikeye sokma ve verilen zarara göre bu suçların nitelikli hallerinden sorumluluğunun da ayrıca gündeme geleceğini belirtti ve ekledi:
“Bu konuda savcılık tarafından resen başlatılması gereken soruşturmada zarar görenlerin bu zararlarını somutlaştırması ise oluşan/oluşabilecek zararın büyümemesi ve somut olayın aydınlatılması açısından yüksek önem taşır."
"KİRAYA VERENİN DE SORUMLULUKLARI VAR"
Kiraya verenin olduğu gibi kiracının da Kira sözleşmesinden kaynaklanan hakları bulunduğunun altını çizen Avukat Kocaman, örneğin sözleşme süresi ve uzama yılları dolmadan ev sahibinin kiracıyı sürenin sona erdiğini belirterek evden çıkaramayacağını, kiraya verenin, kiracıyı tahliye etmesinin sınırlı sayıdaki hallerde mümkün olabileceğini belirtti ve ekledi:
“Kiraya verenin kiracıyı tahliye etmeye yönelik sürekli baskısı, elektrik, su, doğalgaz üyeliklerinin kesilmesi, kiracıya ait bir eşyanın zor kullanılarak elinden alınması, evin anahtarlarının değiştirilmesi veya kiracıya herhangi bir sebeple zarar verilmesinin hem idari hem de cezai yaptırımları vardır.
Ev Sahibi tarafından konuta izinsiz veya zorla girilmesi, konuttan çıkılmaması gibi hallerde Kiracı tarafından konut dokunulmazlığının ihlali, huzur ve sükunu bozma, hakaret, tehdit, cebir, yaralama, mala zarar verme gibi suçların işlenmesi halinde kolluk görevlilerine ve savcılığa şikayette bulunulabilir.”
Kocaman, ev sahiplerinin bu eylemlerinin yanında kiracıların uğradıkları maddi zarar için ayrıca tazminat davası da açabileceğini ifade etti.
Kiraya veren tarafından psikolojik tacizde ve tehditte bulunulması ve kiracının psikolojik durumunun etkilemesinin manevi tazminatı; kiralanan yerin elektriğinin kesilmesi, kapı kilidinin zorlanması ve değiştirilmesi ve kiralanandaki eşyalara zarar verilmesini de maddi tazminatı gündeme getirebileceğini sözlerine ekledi.