Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde binlerce binanın, on binlerce konutun tamamen yıkıldığını, hasarlı yapı sayısının henüz bilinmediğini söyledi.
Türkiye'nin bulunduğu deprem kuşağı ve bölgedeki aktif fay hatlarına değinen Türkkan, her zaman 'deprem değil, ihmal öldürür' sözünü söylediklerini, bunun sonucunu acı tecrübelerle gördüklerini ifade etti.
Türkkan, ülke genelindeki riskli konut stokuna işaret ederek, "Türkiye genelinde 6-7 milyon riskli konuttan bahsediliyor. Şiddetli bir depremde hasar alması beklenen bu konutların 5 milyonu güçlendirmeyle kurtarılabilir. Bu hanelerin 600 bin adedi İstanbul'da bulunuyor.
Bu 600 bin konuttan 150 bin adedi için ise hemen harekete geçilmesi gerekiyor. Türkiye'nin beklemeye tahammülü yok. Bir an önce başlanılması gerekiyor. Başta İstanbul olmak üzere bu riskli yapılardan bir an önce kurtulmamız hayati önemde" ifadelerini kullandı.
'RİSKLİ YAPILAR DÜŞÜK MALİYETLERLE KURTARILABİLİR'
Sinan Türkkan, güçlendirmenin yıkıp yeniden yapmaya göre çok daha hızlı ve düşük maliyetle yapılabildiğini, şiddetli bir depremde hasar alması beklenen konutların bu sayede yıkılmasının önüne geçilebileceğini söyledi.
Muhtemel deprem senaryolarının hep konuşulduğunu ancak kayıpları engellemek için yapılan çalışmaların yetersiz olabildiğini aktaran Türkkan, "Elimizi çabuk tutmamız gerekiyor. Depreme karşı güçlendirme, tamamen bilimsel metotlarla ve uzun süren çalışmalar sonrası belirlenen en ideal yöntemlerle gerçekleştiriliyor.
Riskli binayı tespit ederken öncelikle laboratuvar çalışması ve zemin etütleri yapılıyor. Ardından sırasıyla statik analiz, maliyet analizi ve uygunluk analizini çıkarıyoruz. Son olarak, yapılması gerekenleri tespit ediyoruz ve binanın güçlendirileceğine ya da dönüştürüleceğine karar veriyoruz. Yeni yapılmış bina da, güçlendirilmiş bina da depremde can güvenliğini sağlamak üzere projelendirilir" bilgilerini paylaştı.
'DOĞRU ZEMİN, DOĞRU MALZEME, DOĞRU SİSTEM BİR ARAYA GELDİĞİNDE ÇÖKME OLMAZ'
DEGÜDER Başkanı Türkkan, Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan binaların bazılarında taşıyıcı kolonların tuzla buz olduğunu gördüklerini de belirterek, "Deprem belki kader olabilir ancak binaların yıkılması ve çökmesi asla kader değildir. Bina, hasar görür ancak çökmemesi gerekir. Yıkılan binada un ufak olan kolonları görüyorum. Hatta bazılarının yeni olduğunu duyuyorum.
Normalde bu şekilde yıkılması mümkün değil. Bunun nedeni yanlış zemin üzerine yanlış malzemeyle yapılan yanlış proje. Malzemenin kalitesizliğinden ve denetimin eksikliğinden kaynaklanıyor. Şu anda binaları yapı denetim firmaları ile belediyeler denetliyor" ifadelerini kullandı.
Türkkan, yeni yapılan bir binanın yıkılmasının çok büyük bir ayıp olduğunu da ifade ederek, "Sebep denetim eksikliği ve kalitesiz malzeme. Yoksa şu anda uluslararası düzeyde bir deprem yönetmeliğimiz var. Orada herhangi bir sorun yok. Doğru zemin, doğru malzeme ve doğru sistem bir araya geldiğinde asla çökme olmaz" dedi.
'GÜÇLENDİRMENİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER KALDIRILMALI'
Sinan Türkkan, şu anda riskli yapılar için güçlendirme seferberliğinin ilan edilmesi gerektiğini ancak güçlendirmenin önünde birtakım engeller bulunduğunu vurguladı.
Güçlendirme yapmak için belediyeye müracaat ettiklerinde akla hayale gelmeyecek hususların öne sürüldüğüne dikkat çeken Türkkan, bürokratik engellerin bıktırıcı noktada olduğunu söyledi.
Türkkan, kamu kurumlarının bir an önce kendi iç tüzüklerini ve yönetmeliklerini düzeltip güçlendirmenin önündeki bürokratik engelleri kaldırması gerektiğini belirterek, "Farklı zorluklarla karşı karşıya kalıyoruz. Güçlendirme işlemlerinde de 'yıkıp yeniden yaparken gerekli tüm evraklar' isteniyor.
Binadaki 'sağlamlık açısından problem teşkil etmeyen, yapısal olmayan' en ufak fiziki değişim bile sorun ediliyor. Bu engellerin hem güçlendirmede hem de dönüşümde ortadan kaldırılması gerekiyor. Bu engellerin kaldırılması ve vatandaşın güçlendirmeye teşvik edilmesi gerekiyor" önerisinde bulundu.
Türkkan, belediyelerde ve yapı denetim firmalarında güçlendirme konusunu bilen teknik eleman sayısının yetersiz olduğunu, bu nedenle kurumların toptancı bir anlayışla 'biz güçlendirmeye karşıyız' dediğini aktardı.
Bu durumda vatandaşın mahkeme yoluna gittiğini ve güçlendirme ruhsatı almanın yıllar sürdüğünü ifade eden Türkkan, "Dernek olarak mühendislere yönelik güçlendirme eğitimleri veriyoruz. Yatırımcı için uygun olmayan bölgelerde yıkıp-yapma imkanı olmayan vatandaş, güçlendirme izni de alamayınca riskli binasında oturmaya devam ediyor' dedi.