Dünya Bankası'na göre, Kahramanmaraş merkezli depremler Türkiye'de 34.2 milyar dolar hasara yol açtı. Depremin en fazla etkilediği illerden olan Hatay'da hasarlı ve yıkılan bina sayısı 10 bin 911, Kahramanmaraş'ta 10 bin 777, Gaziantep'te 11 bin 922 ve Adıyaman'da 6 bin 108'e ulaştı. Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2023 1'inci Çeyrek Raporu'yla depremin satılık konut ve kiralık piyasasına etkilerini inceledi.
'Deprem Özel Dosyası'nda, deprem sonrası bölgenin konut bazında satış fiyatı, kiralık değer değişimi, bina yaşı ve stok durumu ile ilgili gayrimenkul piyasasının özet bir röntgeni çekildi. Buna göre, Türkiye genelinde ocak-mart arası tüm yaş gruplarındaki konutlarda satılık değerler arttı.
Ocakta metrekare fiyatları 13 bin 961 lira iken, şubatta 15 bin 606 liraya ve martta da 17 bin liraya yükseldi. Deprem bölgesinde artış, yaş bakımından yeni binalardan kaynaklanırken deprem bölgesi dışında ise örneğin Ankara'da değer artışı yüzde 17.67, İstanbul'da ise yüzde 14.40 seviyesinde ölçüldü.
0-4 YAŞA YOĞUN İLGİ
Yeni ve depreme daha dayanıklı olduğuna inanılmasından dolayı 0-4 yaş aralığı binalarda değer artışı daha yüksek. Bu binalarda ocakta metrekare fiyatları 15 bin 62 lira, şubatta 16 bin 840 liraya, martta ise 18 bin 253 liraya yükseldi.
Deprem bölgesinden gelen vatandaşların farklı illerde konut satın almaları, yaşanılan evin depreme dayanıklılığı konusunda oluşan hassasiyet gibi faktörler yeni binalara olan talebin artmasına neden oluyor.
KİRALIK DA YÜKSELDİ
Türkiye genelinde konutların kira değerlerine bakıldığında da metrekare fiyatları tüm yaşlarda ocak ayında 67.24 lirayken, şubatta 78.01 lira, martta ise 87.04 liraya yükseldi. 0-4 yaşa bakıldığında martta bu değer 90.47 lira olarak görüldü.
Deprem bölgesinde ise örneğin Adıyaman'da kiralık konutların metrekare fiyatları ocakta 22.95 lirayken, martta yüzde 83.14'lük bir artış ile 42.03 liraya çıktı. Kahramanmaraş'ta ise kiralık konut metrekareleri ocakta 23.9 liradan, yüzde 98.16'lık artışla 47.36 liraya çıktı. Deprem bölgesindeki kiralık konut fiyat artış oranının çok yüksek olması hızlı barınma ihtiyacından kaynaklanıyor.
EN ÇOK GÖÇ ANKARA'YA
Deprem bölgesinden göç alması nedeniyle Ankara, Konya, Aksaray, Niğde, Sivas ve Konya gibi illerde ortalamanın üzerinde bir kira artışı var. Özellikle Ankara ve Konya'daki artış, deprem konusunda daha güvenilir iller olmalarından kaynaklanıyor.
ADIYAMAN'DA EV STOKU 42
Türkiye genelinde satılık konut stokuna bakıldığında tüm yaşlarda mart ayında 149 bin 602 konut olduğu görülüyor. Türkiye genelinde kiralık konut stoku ise tüm yaşlarda ocakta 45 bin 359 adetken, martta 36 bin 717'e iniyor. Deprem bölgesinde ise ilk üç ayda satılık stok adetleri azaldı.
En çok değişim depremden en fazla etkilenen illerden birisi olan Adıyaman'da gerçekleşti. Adıyaman'da ocakta 627 adet satılık konut stoku bulunurken, depremden sonra bu yüzde 93 düşerek 42 oldu. İlk üç ayda kiralık konut stokları da çok azaldı. Adıyaman kiralık konut stokunda da yüzde 96.46 oranı en fazla düşüşün yaşandığı il oldu.