Konut satışları son dönemlerde neredeyse durma noktasına geldi. Satılık ev fiyatlarının önlenemeyen artışı ve kredi oranlarının yükselmesi, ev sahibi olmayı imkansız hale getiriyor.
Birikimi olan düşük ve orta gelirliler bile büyük şehirlerdeki evler için en düşük 90 bini bulan aylık kredi taksiti ödeyemez duruma gelince bu sefer de ev sahibi olmayanlar kiralık konuta yöneldi. Fiyatlar 5-6 kat birden arttı. Ne kiralık, ne satılıkta artık evlerin yanına artık yaklaşılmıyor.
EV ALAMAYAN KİRALIĞA YÖNELDİ FİYATLAR FIRLADI
Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, "Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 16,1’e kadar geriledi. Ev alamayan tüketiciler kiralık konuta yöneldi. Kiralık konutta hem talep hem de fiyatlar artmaya devam ediyor" dedi.
EV KREDİSİNDE ORAN ÇIKMAZI
Mustafa Hakan Özelmacıklı, “3 yıl önce toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 57 iken, artık kredi ile ev almak hayal oldu. Konut satışları Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,1 azalırken, aynı dönemde de ipotekli konut satışları yüzde 28,6 azaldı. Gerçek ihtiyacı olanlara yönelik konut kredileri erişim seviyeye tekrar çekilmeli, hatta kur korumalı mevduatlardan konuta dönüşümlere ek destekler sağlanmalı” dedi.
90 BİN TL AYLIK TAKSİTİ NORMAL ÇALIŞAN NASIL ÖDESİN!
Özelmacıklı, “Örneğin 1. el bir konut almak isteyen tüketici değeri 5 milyonu geçen bir taşınmaz için azami 3 milyon kredi kullanabiliyor. Lakin bu kişinin aylık yüzde 2.9 faiz oranı ile 120 ay kredi için aylık yaklaşık 90 bin TL taksit ödemesi gerekiyor.
Bu ödemelerin artık orta gelirliler için de mümkün olamadığını görüyoruz. Bizlerin daha kalıcı mortgage sistemlerine ihtiyacımız var. İlk evini alanlar için artan ödeme modelli daha uzun vadeli kalıcı finansal modeller kurgulamamız gerekiyor” dedi.
"KİRALAR TUTULAMIYOR"
Yoğunlaşan evlilikler, deprem sonrası güvenli konut ihtiyacı, kentsel dönüşüm gibi birçok nedenle kiralık daire ihtiyacının artmaya devam ettiğini ifade eden Özelmacıklı, “Kiralık konutlar birçok ilimizde yüzde 100 ile yüzde 200 oranında artış gösterdi.
Mal sahiplerinin birçoğu da özellikle kira sınırlaması nedeniyle taşınmazlarını kiraya vermek istemiyor. Zaten eski kiracılar ile yeni kiracılar arasındaki fark o kadar arttı ki bazı bölgelerde 5-6 kat kira farkı oluştu. Kira sınırlaması piyasaları alt üst etti” dedi.
"ARSA VE ARAZİ YATIRIMCININ TERCİHİ"
Konut alamayan gayrimenkul yatırımcısının arsa ve araziye yöneldiğini ifade eden Özelmacıklı, “2023 yılının ilk 7 ayında toplam satışlar 1 milyon 600 bin seviyesine ulaştı. Bunun yaklaşık 700 binin konut olduğunu değerlendirirsek, 900 bine yakın satış ise konut dışı gayrimenkul türlerinde gerçekleşti. Bu kapsamda vatandaş pandemi ve deprem gibi afetler sonrasında alternatif bir yaşam alanı aramaya devam ediyor. Temsilcilerimizde yoğun bir şekilde arsa ve arazi talebi alıyoruz” dedi.