Türkiye'nin Gayrimenkul Platformu GYODER, Ziraat GYO'nun katkıları ile her çeyrekte hazırladığı 'GYODER Gösterge’ içerisinde özel dosya yayınlamaya başladı.
2023 1. Çeyrek Raporu içerisinde yer verilen ve Endeksa tarafından GYODER için özel olarak hazırlanan ‘Çeyreğe Özel’ kısmında ‘depremin satılık konut ve kiralık piyasasına olan etkileri’ incelendi.
‘Deprem Özel Dosyası’nda, deprem sonrası bölgenin konut bazında satış fiyatı, kiralık değer değişimi, bina yaşı ve stok durumu ile ilgili gayrimenkul piyasasının özet bir röntgeni çekildi.
Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen ve 11 ilde hissedilen 7,8 ve 7,6 şiddetindeki depremlerin çok ağır etki bıraktığı iller olan Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Adıyaman’da ağır hasarlı ve yıkılan bina sayılarının sırasıyla 10.911, 10.777, 11.922 ve 6.108 olduğu kaydedildi.
Dünya Bankası’na göre, 6 Şubat depremlerinin Türkiye'de 34,2 milyar dolar hasara yol açtığını tahmin ediliyor.
Depremden sonra birçok sektör etkilendiği gibi gayrimenkul sektörü de etkilendi. Bu etkinin kısa süredeki sonuçlarını incelemek için Ocak-Şubat ve Mart ayları alınarak değişimlerine bakıldı.
KONUTLAR DEĞERLENDİ
Türkiye genelinde Ocak 2023 – Mart 2023 arası satılık konut fiyatları yaş kırılımları ele alınarak incelendiğinde, tüm yaş gruplarındaki konutlarda satılık değerlerinin arttığı görülüyor.
Tüm yaşlara bakıldığında Ocak ayında metrekare fiyatları 13 bin 961 iken, Şubat’ta 15 bin 606’a ve Mart’ta da 17 bine yükseldi.
Deprem bölgesinde artış, yaş bakımından yeni binalardan kaynaklanırken deprem bölgesi dışında ise örneğin Ankara’da değer artışı yüzde 17,67, İstanbul’da ise yüzde 14,40 seviyesinde ölçüldü.
0-4 yaş arasındaki yeni binalara olan talep artışı dolayısıyla 0-4 yaş arası binalarda satılık değerlerin aylar içerisinde daha fazla yükseldiği görülüyor.
0-4 yaş aralığında ise Ocak ayında metrekare fiyatları 15 bin 62 lira iken, Şubat ayında 16 bin 840 liraya, Mart ayında ise 18 bin 253 liraya yükseldi.
Deprem bölgesinden gelen vatandaşların farklı illerde konut satın almaları, yaşanılan binaların depreme dayanıklılığı konusunda yaşanan hassasiyet gibi faktörler yeni binalara olan talebin artmasının sebepleri arasında sayılıyor.
16+ yaşındaki binalarda ilk çeyrek boyunca satılık değerlerinde fiyat artışı kaydedilmiş fakat bu konutların satılık değerleri, 0-4 yaş binalardaki konut fiyatlarının aşağısında kalmıştır.
Kiralık konut fiyatları ise yaş kırılımları ele alınarak incelendiğinde, tüm yaş gruplarındaki konutlarda kiralık değerlerin arttığı gözlemlenmiştir. Satılık konut değerlerinde olduğu gibi kiralık konut değerlerinde de 0-4 yaş binalara olan talebin fazla olmasından dolayı yeni binalardaki kira değerleri artmıştır.
2023 1. Çeyrekte Türkiye genelinde konutların kira değerlerine bakıldığında metrekare fiyatları tüm yaşlarda Ocak ayında 67,24 lira iken, Şubat ayında 78,01 lira, Mart ayında ise 87,04 liraya yükseldi. 0-4 yaşa bakıldığında Mart ayında bu değer 90,47 lira.
Deprem bölgesinde ise örneğin Adıyaman’da kiralık konutların metrekare fiyatlarına bakıldığında ocak ayında 22,95 lira iken Mart ayında fiyat yüzde 83.14’lük bir artış ile 42,03 liraya çıkıyor.
Kahramanmaraş’ta ise kiralık konut metrekareleri ocak ayında 23,9 liradan yüzde 98,16’lık artışla 47,36 liraya çıkıyor.
Deprem bölgesindeki kiralık konut fiyat artış oranının çok yüksek olmasının hızlı barınma ihtiyacından kaynaklandığı düşünülebilir. Benzer şekilde çevre illere olan taşınma tercihleri ise özellikle Ankara, Konya, Aksaray, Niğde, Sivas ve Konya gibi illerinde ortalama üzerinde bir artışa sebep olduğu söylenebilir.