Milliyet'te yer alan habere göre, kirada orta yol bulunamayınca ev sahibi ve kiracıların sık sık davalık olması yargının iş yükünü artırdı.
Uyuşmazlıkların kısa sürede çözüme kavuşturulması ve mağduriyetlerin giderilmesi için kirada ‘arabuluculuk’ mekanizması konuşuluyor.
Ayrıca İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Adana gibi birçok şehirde Hazine arazileri düşük maliyetli ve uzun vadeli vatandaşa satılacak.
Çözüm Olur mu?
Gayrimenkul Uzmanı Sühran Aras şu ifadeleri kullandı. Tabi ki hükümetin en azından bu konuda adım atması gerçekten heyecanlandırdı bizi. Konunun içeriği hakkında hiçbir bilgimiz yok.
Bunun şartları nedir? Altyapısı hazırlanacak deniliyor ama detaylı bir açıklama gelmedi. Böyle bir adım atmaları artıdır.
Önemli olan kira sorununu çözmektir. Herkes ev satın almayabilir ama herkesin başını sokacağı bir yerinin olması lazım. Bir çözüm getirecektir.
Hükümet bu konuda adımlar atıyor. Kira konusunda Hollanda’da uygulanan yöntemler gündemde. O da bu hafta içerisinde hükümet tarafından açıklanacak diye biliyorum.
Özellikle kira konusunda ciddi bir sıkıntı var. Toplumun çok büyük bölümünün ulaşamayacağı rakamlarda kiralar. İki kişi bile çalışsa yetemeyecek oranlarda kiralar veriyoruz. Bağdat Caddesi’nde 44 metrekarelik bir daireyi 12 bin liraya kiraya verdik. Bunu bir Rus kiraladı.
Esasında sayı olarak çok fazla almıyor yabancılar. Geçen sene 55 bin konut almışlar. Ancak bir anda rakamları yukarı çekiyorlar. Bu sorun şu anda kısır döngüye döndü ve her geçen gün fiyatlar yükseliyor.
Konut Satılırsa Kiracı Çıkarılır mı?
Kiracıyı hemen çıkartamaz, kiracının hakları vardır. Kirayı artıramadığı gibi satış anında da çıkartılamaz. Kontratın bitim tarihine kadar kimseyi yerinden oynatamazlar. Kiracılar bunu kullanıyor.
Mal sahipleri alsa bile yeni sahipler sıkıntı yaşıyor. Kiracılardan çıkacaklarına dair tahliye taahhüdü istiyorlar. Tahliye taahhütleri bile yetersiz kalıyor ve bu şekilde mağdur olan alıcılarımız var.
Burada kiracı bir şekilde mağdur oluyor ama yeni mal sahibi de mağdur oluyor. Aynı ilçe içerisinde birden fazla evi varsa kiracı o maddeyi de kullanıyor.
Mesela Kadıköy ilçesinde birden fazla evi varsa beni değil öbür kiracıyı çıkart diyor. Kiracılar ve mal sahipleri arasında problemler var.
Arabuluculuk Çözüm Olur mu?
Bu mahkemelerin yükünü azaltmak için yapılan bir şeydir. Pek çok arabulucu anlaşamıyor zaten olay tekrardan mahkemeye gidiyor. Bir kısmına tabi ki çözüm oluyordur.
Ama tamamen arabuluculuk sistemiyle bunun çözüleceğini düşünmüyorum. Noterden tahliye taahhüdü alınsa da kiracı çıkmıyor. Kiracı 3 bin liraya kalıyor. Çıksa kiranın bedeli 10 bin lira.
Kiracı da hakkını sonuna kadar koruyor. Belki dar gelirliye yönelik çözümler olabilir. En büyük mağduriyet dar gelirlilerde yaşanıyor.
Artık doktor, avukat fark etmiyor o meslek grupları da kiralık daire fiyatlarından şikayet etmeye başladılar.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Avukat Kerem Olcayto şu ifadeleri kullandı:
"Arabuluculuk işi daha öncesinde ihtiyariydi. Sonra zorunlu hale getirildi. İş davalarında başladı. İşçi ve işveren ilişkilerinde zorunlu hale geldi.
Daha sonra ticari davalarda tüketici hukukuna dayanan davalarda ve icra takiplerinde zorunlu hale getirildi. Bu arabulucuya başvurmadan dava açamıyorsun demektir.
Anlaşmayacaksan da anlaşmadığına dair arabulucu tutanağı ile dava açabiliyorsun. Bu İsviçre hukukundan Türkiye’ye gelen bir durumdur. Amacı mahkemelerde iş yükünü alternatif bir hukuki kol üzerinden hafifletmektir.
Arabuluculukta anlaşanlar mahkemeye dönmedikleri için davalar azalacak. Böyle olduğu zaman halihazırda kira tespit davaları dediğimiz davalar var.
Kiracının ödediği kira bin liradan 4 - 5 bin liraya çıkmış. Bu durumda kira tespit davaları açılıyor. Konutta 5 yılı dolduranlar için dava açılabilir. 10 yılı dolduranlar için ise kayıtsız şartsız tahliye yapılabilir.
Mahkemelerdeki iş yükünü azaltacağı için süre olarak da işi azaltacak. Kiracıların çoğu zaten bir şekilde 3 aşağı 5 yukarı anlaşmak isteyeceği için, yeni bir ev bulmak istemeyeceği için.
Başka bir yere taşınsam kiranın 2i katını vereceğim diyor. Birçoğu anlaşmayla uzlaşıp işi kısaltacağını düşünüyorum."