Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayı konut satış istatistiklerini açıkladı. Konut satışlarında İstanbul 18 bin 166 konut satışı ve yüzde 17,2 ile en yüksek paya sahip oldu.
Satış sayılarına göre İstanbul'u 12 bin 23 konut satışı ve yüzde 11,4 pay ile Ankara, 6 bin 120 konut satışı ve yüzde 5,8 pay ile Antalya izledi.
Peki konut satışındaki düşüşün sebebi ne? Vatandaş hangi yatırım araçlarına yöneldi? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı cevapladı.Özelmacıklı açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye genelinde mart ayında 105 bin 476 konut satıldı. Konut satışlarının ilk 3 aylık dönemine baktığımızda geçen yıla göre yüzde 11.5 azalışla toplamda 283 bin 215 olarak gerçekleşti.
Konut fiyatlarında mart ayında, şubata göre çok ciddi bir artış var diyebiliriz. Konut satışlarını sadece geçen yılın aynı dönemine göre değil, aslında bir önceki aya göre değerlendirmek daha faydalıdır.
‘GEÇEN AYA GÖRE YÜZDE 30 ARTTI’
Geçen ay yaklaşık 80 bin konut satılmıştı. Bu ayki satışlara baktığımızda aslında yaklaşık yüzde 30’luk bir artış olduğunu geçen aya göre söyleyebiliyoruz.
Özellikle deprem sonrasında insanların konut tercihleri bir nebze sorgulanır hale geldi. ‘Acaba eski bir yapıyı alsak mı, daha yeni bir yapıya geçsek mi?’ bu karar süreçlerinden etkilendiler.
Bununla beraber genel anlamda ciddi bir finansman problemi var. Şu an tüketicilerin konut kredisine erişimi neredeyse yok denecek seviyede.
‘TÜKETİCİLER YÜZDE 50 ORANINDA KREDİYE ULAŞABİLİYOR’
Özellikle binalardaki enerji kimlik seviyeleri de 2. elde değerlendirmeye alındığı için şu anda 2 seviyesi ve üstündeki seviyelerde en fazla özel bankalarda bile olsa tüketiciler yüzde 50 oranında krediye ulaşabiliyorlar.
Bu açıdan baktığımızda finansmanda yaşanan problem nispeten satışların gene bir daralmasına neden oluyor. Ancak doğrudan daralmadan bahsetmek mümkün değil, burada daha çok geçen aya göre bir artıştan bahsedebiliyoruz.
Gayrimenkul satışlarında biz ilk 3 ay daha yüksek bir orana sahiptik. Aslında mart ayında tüm satış işlemlerinde şubata göre yüzde 83 bir artış yaşandı. Konut satışları yüzde 30 arttı ama tüm gayrimenkul türlerinde şubata göre mart ayında artış yüzde 83 şeklinde gerçekleşti.
‘ARSA VE ARAZİLERDE 172 BİN SATIŞ GÖRÜYORUZ’
Mart ayında toplamda 277 bin 496 gayrimenkul satışı yapıldı. Diğer gayrimenkul türlerinde 172 bin adet satış yaşandığını görüyoruz. Arsa ve arazilerdeki satış oranını bu gösteriyor. Bu durumda vatandaş arsa ve tarlaya yöneldi.
Mart ayında konut dışı gayrimenkullerin 172 bin seviyesine ulaştığını görüyoruz. Bu açıdan baktığımızda hatta mart ayında 93 bin tarla, 51 bin arsa 10 bine yakın da iş yeri satışı oldu.
KONUT SATIŞINDA DİKKAT ÇEKEN DETAY
Satışlarda en yoğun il gene İstanbul olarak gerçekleşti. Ancak dikkat çekici bir unsur daha var. İpotekli satışların payında da geçen aya göre yaklaşık yüzde 3’lük artış var. Krediler yüksek olmasına rağmen ipotekli satışların payında bir artış olduğu gözleniyor.
‘YENİ İNŞAAT ÜRETİMİNDE YAVAŞLADIK’
Burada dikkat çekici diğer bir unsur ilk el konut satışlarıdır. Toplam konut satışları içerisinde ilk el konut satışlarının payı yüzde 31 seviyesinde gerçekleşti. Bu yeni inşaat üretiminde yavaşladığımızı ve bu noktada daha çok yeni konuta ihtiyacımız olduğunu gösteriyor.
‘MART AYI ŞUBATA GÖRE HAREKETLİ’
İkinci el konut satışlarında ocak-mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11.7 azalış var. 200 bin adet olarak gerçekleşti. Buradaki en önemli düşüş şubat ayında azalan satış ortalamalarıdır. Biz mart ayını şubat ayına göre çok daha etkili ve hareketli bir ay olarak değerlendiriyoruz.
KONUT SATIŞLARINDA ‘RAMAZAN’ ETKİSİ
Bu noktada Ramazan’ın etkisini unutmamak lazım. İnsanlar Ramazan’da gayrimenkul hareketliliğini azaltıyorlar. Verilerin tekrar düzenli hale gelmesi bizim için nisan ve mayıs aylarını bulacaktır.
İŞTE YABANCIYA EN ÇOK KONUT SATIŞI YAPILAN 3 İLÇE
Yabancılara yapılan konut satışında Antalya ilk sıraya geçti. 1324 konut satışı ile Antalya ilk sırada yer alırken 1090 konut satışı ile İstanbul, 240 konut satışı ile Mersin ilk 3’te yer aldı.
Yabancılara satışta ocak-mart dönemine baktığımızda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23.8 azalma var. Özellikle yabancıların seçim gibi siyasi konjonktürden etkilendiğini ve belirsizlikler çerçevesinde yatırım kararlarını değiştirdiklerini söylemek mümkün.
Yabancılar açısından da Türkiye’deki deprem gayrimenkul ve yapı stokunu sorgulanır hale getirdi. Depremin aslında yabancı yatırımcılar açısından da Türkiye’ye oluşturduğu hesap edilmeyen bir ekonomik etkisi mevcut.
Gayrimenkul son zamanda bir yatırım aracı olarak görülüyor. Bir şekilde parasını korumak isteyen kişiler için alternatif bir kanaldır. Bu açıdan gerek dolar gerekse de diğer yatırım araçlarına göre çok daha yüksek bir getiri sağladı.
‘GAYRİMENKUL KAZANDIRAN YATIRIM ARACI OLDU’
Mart ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarına baktığımızda gayrimenkulün avantajlı olduğunu görmüştük. Yıllık değerlendirmede mart ayında ABD doları, altın gibi yatırım araçları kaybettirmişti. Yurt içi ÜFE’ye indirgendiğinde gerek dolar, altın, mevduat faizi kaybettirmişti. Bu açıdan baktığımızda gayrimenkul en çok kazandıran yatırım aracı olmuştu.
‘MAYIS AYINDA HAREKETLİLİK ARTACAK’
Gayrimenkulün deprem sonrasındaki hareketliliği, Ramazan sonrası evlenecek genç çiftlerin hareketliliği ile mayıs döneminde daha yüksek orana çıkacağını düşünüyoruz. Nisan ayında Ramazan’ın belli bir etkisini düşüşlerde görsek bile mayıstan sonra toparlanma gerçekleşir.”