Hürriyet Gazetesi'nden Sedef Batı'nın haberine göre, kiracılar veya ev sahipleri evde Tahta Kurusu ya da Kitap Biti sorunu ile karşılaşınca bir süre bu durumla baş etmeye çalışıyor ama bazıları dayanamayıp evi boşaltıyor, başka bir eve taşınıyor, ev sahibi ise kiraya veriyor ya da elinden çıkarmaya çalışıyor.
İşte bu nedenle bu evler normal fiyatından biraz daha ucuza kiralanabiliyor. Sonrası tahta kuruları veya kitap bitleri ile mücadele ile geçen haftalar hatta aylar…
Evindeki tahta kurusu ya da kitap bitleri nedeniyle sorun yaşayan vatandaşların sayısı azımsanmayacak kadar çok…
Böcek Profesörü olarak tanınan Prof. Dr. Hüseyin Çetin de özellikle uygun fiyatlı yeni eve taşındıklarında bit ve böcek sorunu nedeniyle mağdur olan danışanları olduğunu belirtti.
"Kiracılar veya ev sahipleri tahta kurusu ile baş edemeyince evi boşaltıyorlar ve yeni gelen kişi kiraladığı evi ucuza kiralıyor ama fark etmeden tahta kurulu veya kitap bitleri ile dolu bir eve geliyor."
İşte evindeki bu görünmez kiracılar ile mücadele eden vatandaşların hikayelerinden birkaç örnek...
İKİ EV DEĞİŞTİRDİM
Yıllardır bu sorunla uğraşıyorum, iki ev değiştirdim. Yeni evime taşınalı bir yıl oldu. Burada da benimleler. Mutfak dolaplarımda, duvar diplerinde her yerde…
Kullanmadığım ilaç kalmadı. İlaçlama firması ilaçlamanın çözüm olmadığını söyledi. Evi bol bol havalandırmamı ve nem oranını olabildiğince düşürmemi söylediler.
Camları karşılıklı uzun saatler açıyorum. Yine görüyorum evde, azalıyor mu yoksa tekrar çoğalmaya başlar mı bilmiyorum.
ESKİ EVİNDEN YENİ EVİNE TAŞIMIŞ
4 yıldır bu illetle mücadele ediyorum. Eşyalarımla yeni taşındığım eve de benimle birlikte geldiler. Eşimin iş yerini ziyarete gidince orada duvarlarda görmüştüm. Acaba bizden mi oraya gitti oradan evrak vs ile mi bize bulaştı bilemiyorum.
SANKİ DUVARLARIN İÇİNDE YAŞIYORLAR
Yeni binada oturuyorum. Geçen yaz her odanın duvarında vardı. Evde kitaplarım var ama onlar bir oda da ve kitaplarımda daha önce hiç görmemiştim. Sanki duvarların içinde yaşıyorlar da oradan çıkıyorlar, gerçekten çok ilginç.
Geçen sene kaç kere kendim duvarları ilaçladım fayda etmedi. Bu sene havaların ısınmasıyla yine kendilerini göstermeye başladı. Gerçekten çok ufaklar ve bazen sıçrayabiliyorlar. Tek tek duvarda öldürüyorum, elimde fenerle geziyorum.
5 KEZ İLAÇLAMA, BİR EV DEĞİŞİKLİĞİ YAPTIK AMA HALA BİTLER BİZİMLE
Evimizdeki kitap bitleri ile yaklaşık iki yıldır mücadele ediyoruz. Evi 5 kez ilaçlattık, evi değiştirdik fakat bir çözüm bulamadık. Sıcak sisleme ile ilaçlatmayı düşünüyoruz, bu yöntem bitlerin yumurtasını dahi öldürdüğü söyleniyor.
Prof. Dr. Hüseyin Çetin, son birkaç yıldır bu konuda özellikle yeni bir eve taşınan veya yeni kiraladığı daireye/ iş yerine taşınan pek çok kişiden bu konuda telefon aldığını söyledi ve değerli görüşlerini bizimle paylaştı.
Çetin, binanın ya da dairenin içinde birkaç ay içerisinde değişik böceklerle karşılaştığından bahseden veya yeni kiraya taşınan kişilerin gittikleri dairelerde eşya üzerinde, mobilya veya dolaplarınızın üzerinde gözle görülmeyecek büyüklükte canlıların gezdiğini fark ettiklerinde paniğe kapılan insanların öncelikle sakin olması gerektiğini belirtti ve ekledi.
“Bu canlılar genelde kitap bitleri olabilir. Küçük, hızlı hareket eden bir organizmadır. Normal koşullarda kitapların etrafında bulunan tutkal ve benzeri şeylerle beslenirler ancak yeni kurulmuş evlerde, mobilyalardan arta kalan kağıtlar, ayrıca eve eşya getirirken taşıdığınız kartonlar ve benzeriyle de yayılmaları söz konusu olur.”
SADECE TEMİZLİK YAPARAK SORUNU ÇÖZEMEZSİNİZ
Çetin, bu türdeki canlıların bir ortamda gözle görülmediği için uzun süre fark edilmediklerini ve sayıca arttıklarını ve sadece temizlik yaparak sorunun çözülemeyeceğinin altını çiziyor.
Sorunun çözümü için mutlaka düzgün ve disiplinli bir şekilde ilaçlama yapılması gerektiğini, iki üç gün aralıklarla kontrol ederek bulundukları noktalara ilaçlamanın tekrar uygulanması gerektiğini ifade eden Çetin, özellikle yeni yapılmış binalara dikkat çekerek inşaat malzemeleriyle, karton ambalaj atıkları ve duvar kağıtları ile bulaşın çok olduğunu belirtti. Bu nedenle saklandıkları, gizlendikleri noktaları, duvar arkalarına, dolap diplerine, süpürgeliklere çok iyi bir şekilde ilacın uygulanması gerektiğini vurguladı.
İnciye benzer yumurtalar bırakan bu canlıların yumurtaları ortalama 2-4 gün içerisinde açılır. Bir dişi ömrü boyunca yaklaşık iki yüz kadar yumurta bırakabilir. Yumurtalar açıldıktan sonra nimfler ortaya çıkar. Erginleştikten sonra ortalama 3 hafta ile 4 aya kadar yaşayabilen erginler yılda 2-3 nesil verirler.
Kitap bitleri hemen hemen her şeyle beslenirler. Küf, tutkal, duvar kâğıdı, tahıl, yosun ve kuru bitkiler gibi… Nem oranı yüksek ortamları severler. Duvar kâğıdı yaptırdığınız yerlerde, laminant parkelerde, yerlerde veya eve getirilen kutularla taşınabilir
TAŞINMADAN ÖNCE EVİN İLAÇLANMASI VE TEMİZLENMESİ GEREKİR
Tahta kuruları, kitap bitleri, bazı diğer gözle görülmeyecek büyüklüğe yakın olan kırmızı akarlar, tavuk akarı gibi canlılarla karşılaşmamak için öncelikle taşındığınız veya yeni satın aldığınız evin içinin çok iyi temizlenmesi gerekiyor. Çetin, özellikle taşınma sürecinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini şu sözlerle anlattı.
“Biz önce taşınır, ondan sonra temizleriz” diye düşünmeyin, çünkü sizin o taşındığınız dairede veya yeni satın aldığınız dairede inşaat ya da tadilat süreçlerinde duvar kağıtları, mobilya döşemeleri, süpürgelikler, laminant parke gibi malzemeler getirilirken inşaat malzemeleriyle birlikte bazı zararlı canlılar da oraya gelebiliyor.
Bu canlılar siz eve yerleştikten sonra orada yumurtlayıp çoğalabiliyorlar. Yani sizin aldığınız sıfır mobilyalar, sıfır malzemeler bir süre sonra bu canlılarla kaplanabiliyor.” Çetin, işte bu sebeple kesinlikle yeni eve taşınan herkesin çok iyi temizlik yaptırması, profesyonel bir firmaya köşe bucak ilaçlama yaptırılması gerektiğini bir kez daha yeniledi.
YENİ EVİNİZ SİZE KÂBUSU YAŞATABİLİR
Çetin, vatandaşın kendisinin de ilaçlama yapabileceğini ama süpürgeliklerin, dolap altlarının, pencere kenarlarının, lavabo altlarının çok dikkatli bir şekilde ilaçlanması gerektiğini, aksi takdirde yeni evlerin kâbusu yaşatabileceğini söyledi.
Çetin, “Evde otururken gözünüzün önünde üzerinizde gezinen canlılarla karşılaşabilirsiniz. Çok küçük olduklarından zaman içerisinde fark edersiniz. Yani siz onları fark edene kadar iş işten geçmiş olabilir” sözleri ile tehlikeyi gözler önüne serdi ve ekledi:
“Taşındığınız konutta nem varsa nemi yok etmek/düşürmek için çaba sarf edin. Tamir edilmesi gereken lavabo etrafları ya da su alan duvarları onarın, boyatın, ilaçlatın ve tüm bunları yaptıktan sonra taşının. Aksi takdirde uzun süre çözemeyeceğiniz problemlerle karşılaşabilir, mobilyalarınızı, eşyalarınızı atmak zorunda kalabilir, kısacası çok büyük mali zarara uğrayabilirsiniz.”
Yaklaşık 3 yıl önce bir aylığına evde değildim, döndüğümde her yerde kitap biti olduğunu öğrendiğim minik canlılardan vardı. Halıların altı inanılmaz sayıda doluydu. İlaçlama şirketi evin belli bölgelerine kutu yerleştirdi, evi olay mahali gibi şeritlerle çevreledi (müstakil ev) 3 gün otelde kaldık.
Evin kapılarına tabela astılar dikkat tehlikeli ilaçlama yapılmıştır diye. 3 gün sonra kendileri gelip havalandırma yaptıktan sonra ev kullanıma açıldı. Bu arada asla apartmanda (herhangi bir dairesi dolu ise) uygulanacak bir işlem değilmiş, diğer dairedekilerin ölümü ile sonuçlanır.
Kitap bitleri oldukça küçük canlılar ve çok hızlı bir şekilde yürüyüp çoğalabiliyorlar. Bu canlılarla mücadelede başarılı olmak için nasıl nelere dikkat etmeliyiz?
1 MM KADAR BOYLARI VAR AMA…
Çoğu yeni ev almış ya da kiralamış kişiler bu canlılarla sorunlarını çözmekte zorluk çekiyorlar. Çetin, bunun nedeninin bazı ilaçlama firmasında çalışan kişilerin bu konuyla ilgili yeterli bilgiye sahip olmamaları olduğunu bu nedenle başarılı olamadıklarını söyledi ve kitap bitlerinin karakteristik özelliklerini anlattı.
“Dünya üzerinde beş binden fazla türü tespit edilen kitap bitleri oldukça hızlı hareket edebilen, kahverengi, sarımtırak, krem renkte böceklerdir. Genellikle boyutları bir milimetre kadardır ama bazılarında boyut beş altı milimetreye kadar ulaşabilmektedir.
Konutlar içerisinde, depolarda, tahıl ambarlarında, gıda tesislerinde, müzelerde görebileceğiniz canlı gruplarından bir tanesi. Konutlar etrafında ve konut içerisinde gördüğümüz türü genelde kanatsız ya da küçük kanatlı oluyor. (Doğadakilerin kanatları olabiliyor.)”
Çetin, bunlara kitap biti dendiğini ama aslında baş biti olarak bilinen bitle bir alakası olmadığını, normal baş bitini andırdıkları için böyle bir isim verildiğini, kitapların üstünde gezinirken, beslenirken dikkatli bakıldığında görülebileceğini belirtti.
Tabii bir de olayın psikolojik boyutu var. Bir yerde otururken gözünüzün önünde küçük sarı toz zerrecikleri geziniyormuş gibi görmek insan psikolojisini oldukça olumsuz yönde etkiliyor, endişe ve stres yaratıyor.
EVDEYKEN KARŞILAŞIRSAK NE YAPALIM?
Çetin, bu canlılarla mücadelede en etkili kontrol yöntemlerinden birinin temizlik olduğunu, halı, kilim, perde, döşemelerin düzenli olarak vakumlu cihazlarla temizlenmesi gerektiğini, temizlik torbaları varsa düzenli olarak evden uzaklaştırılması gerektiğini ifade etti.
İkinci etkili yöntemin ise evdeki gıda malzemelerinin saklanma koşulları olduğunu dile getiren Çetin, özellikle tahıl tarzı kuru baklagillerin kesinlikle serin ve havalandırması iyi olan bir yerde saklanması gerektiğini söyledi.
Bunlara ek olarak dolapların içlerinin düzenli temizlemesi gerektiğini, yiyeceklerimizi koymadan önce içeriğinin kuru olduğundan emin olmak gerektiğini, bu canlıların neme geldiğini sözlerine ekledi.
EBEVEYN BANYOSU OLANLAR DİKKAT
Özellikle mutfaklar oldukça nemli oluyor. Sürekli Yemek pişiyor, su kaynıyor, üstüne bazı mutfaklarda çamaşır makinesi de olunca ortamın nemi iyice artıyor. Ortamın nemini azaltmak, iyi havalandırmak, bu gördüğünüz canlılarla mücadelede büyük etkinlik sağlıyor.
Çetin, özellikle son yıllarda ebeveyn banyosu olan konutların da bu probleme zemin hazırlayabileceğini, banyoların duvarlarındaki su tesisatının sızma yapabileceğini, duvar kağıtlarının arasına sızabileceğini söyledi ve böyle bir durumda ortamın sıcaklığını yükseltmenin başarılı olacağını sözlerine ekledi.
Çetin, son olarak özellikle tezgahların etrafında, ya da kapı etrafında küçük çatlaklar, yarıklar varsa bunların alçıyla onarılması veya silikonla da iyi kapatılmasının az da olsa bu canlıların girişlerini azaltacağını ancak çok küçük oldukları için kapı eşikleri altından veya bir kablo kanalından bile istedikleri yere bulaşma olasılıklarının çok kolay olduğunu söyledi.