Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %76,1 oranında artarak 165 bin 138 oldu. Son aylardaki hareketlilik katlanarak devam ediyor.
Eylül’de 140 bin seviyesindeki artış ile son 21 ayın rekoru kırılmıştı, Ekim’deki 165 binlik bu artış ile bu rekorun çok daha üzerine çıkılmış durumda. Bu ciddi talep patlamasının ardında konut fiyatlarının 2024 başından beri reel olarak düşmesi yatıyor. İnsanlar konuttaki fırsatın farkında ve birikimlerini konuta yönlendirmeye başladı. Konut üreticilerinin yaptığı kampanyalar ve vadelendirme seçeneklerini değerlendirerek alım yapıyorlar. Ayrıca, konut yatırımcısı faizler her ne kadar yüksek olsa da konut fiyatlarının düşük olduğunu düşünerek kredi kullanıyor. Bunu bugün açıklanan rakamlarda açıkça görüyoruz. Ekim ayında Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %278,2 oranında artarak 21 bin 95 seviyesine geldi. Bu artışta öncelikli olarak konutun diğer yatırım enstrümanlarına göre çok daha uygun bir fiyat ikliminde olması yatıyor.
İpotekli konut satışları artıyor ama hala toplam satıştaki ipotekli satış oranı %12 gibi düşük seviyelerde seyrediyor. Sağlıklı bir piyasa ortamında ideal olan ipotekli satışların %50 seviyelerinin üzerinde olmasıdır. Bugün baktığımızda satışlarda vadelendirmeyi kampanyalarla üreticiler yapıyor. Bu da üretici üzerinde ciddi bir finans yükü oluşturuyor. Nitelik olarak rakamların artması olumlu olmakla birlikte nicelik olarak sağlıklı piyasa koşullarına dönülmesi ile ancak sürdürülebilir bir zemin oluşabilir. Fakat her şeyden önce rakamların düzelmesi bunun ilk sinyalidir. Rakamların düzeliyor olmasını daha sağlıklı bir piyasaya yönelik umut verici bir adım olarak değerlendiriyoruz.
Öte yandan 2. eldeki ürün stoku son 3 yılda azaldı ancak bu açık 1. el satışlarıyla dengelenebilir. Uzun süredir düşüşte olan 1. el satış oranı toparlanma sürecine girdi ve yüzde 35’e seviyelerine ulaştı. Konut ihtiyacının karşılanabilmesi için bu oranın daha da yükselmesi gerekiyor. Konut kredilerinde yapılacak indirimler piyasanın sağlıklı zemine oturması için en önemli araç olacaktır. Tablonun bu seyirde devam etmesi durumunda 2024 sonunda konut satışları 1.4 milyonu görebilir.
