Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşla tarımsal üretimin stratejik önemi yeniden gündeme gelirken, atıl arazilerde tarımsal üretim ve birincil üretimin ardından kurutma ve işleme tesisi yatırımları için hibe desteği uygulamada.
8 Mart 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan ve böylece yürürlüğe alınan Cumhurbaşkanı Kararı'na göre atıl arazilerde tarımsal üretim ve tesis yatırımları için yüzde 75'e kadar hibe desteğinde bulunulacak.
İklim değişikliği göz önünde bulundurularak, uygun çeşitlerle hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretilmesi, hasatın ardından kayıpların azaltılması ve katma değeri yüksek bitki türlerinin üretiminin yükseltilmesi gibi projeler, destek kapsamında yer alacak.
Ödemeler ise, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın “Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Alt Projesi" için tahsis edilmiş olan ödenekten gerçekleştirilecek.
Atıl arazilerin tarımsal üretime kazandırılması için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün de büyük role sahip olduğu belirtiliyor.
Milli Emlak Genel Müdürlüğü, bu sene topraksız ya da yeterli toprağı bulunmayan çiftçilere kiralanmak amacıyla 20 milyon metrekarelik Hazine taşınmazını ilana çıkarmak için hazırlıkta.
2022 yılında toplam 20 milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazını tıbbi, aromatik ve süs bitkileri yetiştiriciliği amaçlı kiralaması için ilana sunmayı hedefliyor.
Milli Emlak, bu sene en az 10 milyon metrekarelik Hazine taşınmazının ağaçlandırma amaçlı kiraya verilmesini, 20 milyon metrekare yüz ölçümlü taşınmazı ise hayvancılık amaçlı irtifak hakkı tesis edilecek şekilde üreticilere arz etmeyi planlıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konuyla ilgili gerçekleştirdiği açıklamada bakanlık olarak yaklaşık 55 bin çiftçiye 595 milyon metrekare yüzölçümlü hazine arazisini, başta zeytin olacak şekilde, ceviz ve badem üretimi amacıyla tahsis ettiklerine dikkat çekerek, 2022'de çok daha büyük oranda hazine arazisini başta zeytin ve ayçiçeği olacak şekilde, organik tarımın her türü için, çiftçinin kullanımına sunacaklarının altını çizdi.
Ağaçlamdırma Amaçlı Kiralama
Türkiye genelinde orman alanlarını çoğaltarak insanların daha yeşil, temiz ve güzel bir ortam içinde yaşam sürmelerini sağlamak için, Hazine taşınmazlarının ağaçlandırma amaçlı kiralanması da senelerdir teşvik ediliyor.
Bu çerçevede, ceviz, badem, Antep fıstığı, zeytin ilk sırada olacak şekilde; kavak, kızılağaç, okaliptüs, fıstık çamı, kızılçam, sedir, köknar, ladin, akasya gibi türlerin yetiştirilmesinin yapılması için Hazine taşınmazları üzerinde uygun tutarlarla 10 seneye kadar ağaçlandırma izni tanınıyor.
Ağaçlandırma amaçlı kiralamalarda tutarlar teşvik edici özellikte hesaplanıyor. Ağaçlandırmak için kiraya verilen taşınmazların senelik tahmini kira tutarları; Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından fidan türleri ve arazi verim sınıfları göz önünde bulundurularak her sene yeniden belirlenen tutarlar üzerinden hesaplanıyor.
Hazine taşınmazları, ağaçlandırma yapmak isteyen gerçek ya da tüzel kişilere, Tarım ve Orman Bakanlığı'nca tesppit edilen tip projeye uygun olarak tanzim ettirilen uygulama projesine istinaden onar senelik dilimler şeklinde kiraya verilebiliyor.
Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün aktardığı bilgiye göre, 2021'de ceviz, badem, Antep fıstığı ve zeytin başta olacak şekilde ağaçlandırma yapılması amacıyla 15.9 milyon metrekare Hazine taşınmazı kiralanırken, bu sene ise en az 10 milyon metrekare taşınmazın ağaçlandırma amaçlı kiralanması hedefleniyor.
15 İlde 57 Taşınmaz Ağaçlandırılacak
Milli Emlak, 15 şehirde toplam 57 taşınmazı ağaçlandırma amaçlı kiralamak üzere ilana sunuldu.
İlana göre, Adıyaman, Balıkesir, Batman, Burdur, Elazığ, Giresun, Karaman, Mardin, Mersin, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tunceli, Van ve Siirt'te toplam 13 milyon 894.1 bin metrekare yüz ölçümlü taşınmaz, ağaçlandırma amaçlı kiralanacak.
Milli Emlak tarafından verilen ilana göre, söz konusu taşınmazlar için başvuru süreci 1 Nisan 2022 Cuma günü mesai saatinin bitimiyle sona erecek.
Ağaçlandırma kira tutarı, OGM tarafından onay verilecek projesinde belirtilen ağaç türüne göre ceviz, zeytin, badem gibi ağaç türleri için dekar başına 20 lira, kızılçam, karaçam ve benzeri ağaç türleri için dekar başına 8 lira şeklinde olacak.
Söz konusu bedellerde ilk beş sene yüzde 50 indirim yapılacak. 2022 seneside başvuru tutarları olarak taşınmazın yer aldığı köyün nüfusuna kayıtlı bulunan, köyün nüfusuna kayıtlı olmayıp o köyde yaşayan gerçek kişileri içine alan birinci grup için bin 250 lira tüzel kişiler, taşınmazın yer aldığı köyün nüfusuna kayıtlı olmayan ve o köyde oturmayan gerçek kişilerin hak sahibi olduğu ikinci grup için 12 bin 500 lira belirlendi. Başvuru tutarları başvuru esnasında ödenecek ve ilanlar da www.milliemlakgovtr aracılığıyla görülebilecek.
Yerli Üretim Artırılacak
Türkiye'de ilaç ve kozmetik sektöründe yoğun olarak kullanılan ve lavanta, gül, ada çayı, kekik, çörek otu başta olacak şekilde 139 çeşit tıbbi ve aromatik bitki ile süs bitkilerinin yerli üretiminin yükseltilerek ithalatının azaltılması amacıyla Hazine taşınmazları uygun bedel ve koşullarla kiraya veriliyor.
Bu amaç kapsamında Hazine taşınmazları tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri üretiminde bulunmak isteyen kişilere rayiç bedelin binde l’i üzerinden, çok uygun tutarlarla çok senelik bitkiler için 10 seneye, tek yıllık bitkiler için ise 5 seneye kadar gerçek ve tüzel kişilere kiralanıyor.
Bu amaçla tespit edilecek veya vatandaşlarca istenecek taşınmazlar; idarenin internet sayfalarında, gazetelerde, ilgili belediyede, ticaret, sanayi ve ziraat odalarında, taşınmazın bulunduğu mahalle/köyde ilan ediliyor ve açıklanıyor.
Milli Emlak'tan alınan bilgiye göre; 2020 yılında 10.8 milyon metrekare, 2021 Aralık itibarıyla ise 8.5 milyon metrekare Hazine taşınmazı, www.milliemlak.gov.tr adresinde yayımlandı ve vatandaşlara sunuldu.
Böylece 11.5 milyon metrekare taşınmaz üzerinde kira sözleşmesi gerçekleştirildi. Milli Emlak, bu sene tıbbi, aromatik ve süs bitkileri yetiştiriciliği için kiraya verilmek amacıyla 20 milyon metrekare taşınmazı ilana sunacak.
21 İlde 97 Taşınmaz Kiralanacak
Milli Emlak, 21 şehirde 97 taşınmazı tibbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmesi için kiraya verecek. Adana, Ankara, Antalya, Balıkesir, Denizli, Eskişehir, Hatay, Isparta, Karaman, Kars, Kayseri, Kırklareli, Kütahya, Konya, Malatya, Nevşehir, Sakarya, Samsun, Sivas, Tokat ve Van illerinde toplam 2 milyon 947.3 bin metrekare yüz ölçümlü taşınmaz için başvurular, 1 Nisan 2022 günü mesai saati bitimine kadar devam ediyor. Milli Emlak'ın ilanına göre ilk sene tahmini kira tutarı; taşınmazın rayiç bedelinin binde 1'i olarak belirlendi.
Binden Fazla Hazine Arazisi Satışta
Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından, gerçek ve tüzel kişilere ekonominin gerektirdiği yatırımlara uygun gayrimenkulleri piyasa rayicine göre satın alma imkanı tanıyor.
9 Mart 2022 tarihi tibarıyla binden fazla taşınmaz satış için ihale gerçekleştirilirken, 5 bin 491 taşınmaz ise satış ihalesi için hazırlık yapıyor. Hazineye ait taşınmazlar re'sen veya talep üzerine ihaleye sunulabiliyor.
Türkiye'de satışa sunulan gayrimenkullerin ihale ve diğer bilgileri ile fotoğraflarına www.milliemlakgovtr interneti sitesinden ve gayrimenkulün yer aldığı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü web adreslerinden erişim sağlanabiliyor.
Hazineye ait taşınmazların gerçekleştirilen satış işlemleri ve bu işlemler snasında hazırlanan belgeler; vergi, resim ve harçtan muaf sayılıyor. Satışı gerçekleştirilen taşınmaz, satışı takip eden yıldan itibaren beş sene süreyle emlâk vergisine de tabi tutulmuyor.
Hazine taşınmazlarının satışından katma değer vergisi alınmıyor ve gayrimenkulün satış tutarının dörtte biri peşin alınmakta geriye kalan bölümü de azami iki senede ve üçer aylık dönemler itibariyle sekiz eşit taksit şeklinde ödeniyor.
Bedel Artışları Yüzde 9'a İndirildi
Milli Emlak, 9 Mart itibarıyla 106 taşınmazı kiralama amacıyla ihaleye sunarken, 286 taşınmaz ise kiralama için hazırlanmakta. Hazine taşınmazlarında gerçekleştirilecek kiralama işlemlerinde; 10 seneye kadar kiralama süresi ve KDV'siz ödeme imkanlarından faydalanılabiliyor.
Bununla braber 2021 yılında gerçekleştirilen düzenlemeyle çiftçilerin kira sözleşmelerinin senelik tutar yükselişleri yüzde 22'den yüzde 9'a düşürüldü. Ayrıca, Hazineye ait olan arazilerin tarımsal amaçlı kiralanmasında yeni hazırlanacak sözleşmelerde de senelik bedel yükselişleri kanuni faiz oranında yüzde 9 şeklinde uygulanıyor.
Bu arada 4706 sayılı Kanun ile Hazineye ait tarım arazilerini sözleşmesiz şekilde kullanan çiftçilere yılı ecrimisil tutarının yarısı üzerinden bu arazileri kiralama hakkı verildi ve bu çerçevede yaklaşık 55 bin çiftçiyle sözleşmeye imza atıldı.
Yatırım Yeri Tahsisi Teşviki
Yatırım yeri tahsisi teşvikinden, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nca verilmiş yatırım teşvik belgesi sahibi olan ya da yatırımın karakteristik değerlerini kapsayacak şekilde yatırım yeri tahsis edileceğiyle ilgili yazı verilmiş olan gerçek ve tüzel kişiler faydalanabiliyor.
Milli Emlak Genel Müdürlüğü, her sene 20 milyon metrekare yüz ölçümlü Hazine taşınmazını yatırım teşvik uygulamaları çerçevesinde yatırımcılar için ilana sunuyor. 2022 - 2024 senelerini kapsayan üç senelik dönemde toplamda 60 milyon metrekare Hazine taşınmazının yatırım teşvik çerçevesinde başvuruya açılması planlanıyor. 9 Mart 2022 itibarıyla yatırım teşviki çerçevesinde ihaleye sunulmuş 6, yatırım teşvikine hazırlanan 506 taşınmaz yer alıyor.
9 Mart 2022 tarihi itibarıyla 4 taşınmaz irtifak hakkı tesisi ve kullanma izni için ilana sunulmuşken, 330 taşınmaz ise irtifak hakkı tesisi amacıyla hazırlanmakta.
Atıl Arazilerde Hibe Desteği
Para Dergisi'nden Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre; Türkiye'de atıl arazilerde tarımsal üretim ve tesis yatırımlarına yüzde 75'e kadar hibe desteğinde bulunulacak. Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında, İl Tarım ve Orman Müdürlükleri'nce hazırlanan ve Tarım ve Orman Bakanlığı'nca onaylanan bitkisel üretimin geliştirilmesi ve tarımsal hasılanın yükseltilmesine ilişkin yatırım projelerine destek verilecek.
2022'de uygulanacak karar kapsamında 81 şehirde boş bırakılan, atıl durumda olan ya da nadasa bırakılan arazileri, uygun münavebe planı ve ekim yöntemleri kullanmak üzere tarımsal üretime kazandırılacak, iklim değişikliği de göz önünde bulundurularak, uygun çeşitlerle hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretimini yapacak, işlemeli tarıma uygun olmayan arazilerde, katma değeri yüksek bitki türlerini artıracak projelere destek olunacak.
Hasatın ardından kayıpların azaltılması ve katma değerin yükseltilmesi için birincil üretimin ardından kurutma ya da işleme tesisleri kurmak, doğal ekolojilerinde var olan bitki türlerinin aşılama, çeşit değişimi ve benzeri teknik uygulamalarla birim alandan elde edilen verimi artırılmasına ilişkin projeler de hibe kapsamında yer alacak.
Yatırım konularına göre hibe oranları proje toplam tutarının yüzde 75'i şeklinde uygulanacak ve hibelerden gerçek veya tüzel kişiler yararlanacak.
