Haber Global'de yer alan habere göre, Türkiye'de Merkez Bankası'nın faizleri yüzde 14 seviyesinden yüzde 13'e çekmesi ile bazı uzmanlar konut fiyatlarında bir durgunluk beklenmiyor.
Kimileri ise ev fiyatlarının ve dolayısı ile kiraların iniş trendinde olduğunu düşünmekte. Ancak Ukrayna'daki savaşın getirdiği enerji ve gıda tedariği sorunu sonucu dünya genelinde yükselen enflasyon ve merkez bankalarının faizleri yukarı çekmesi, Avrupa başta olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde konut fiyatlarında durgunluk beklenmesine sebep oluyor.
Avrupa emlak piyasasında durgunluk gözlenirken Fransa da ev satış işlemlerinin azalması ve fiyatların yatay bir hale gelmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz yıl 1,2 milyon emlak satışı ile rekor kırılan ülkede uzmanlar bu yıl satış işlemlerinde bir düşüş bekliyor.
Fransa'nın Caen şehrinde noter olan Frédéric Violeau, "Covid-19 karantinası sırasındaki konut fiyatlarındaki ani dalgalanma sonrası durgunluk dönemi geliyor" diyor. Violeau, "Noterler bu yıl 2022 için bir gerileme, yaklaşık 1 milyon işlem bekliyor, ardından fiyatlar durgunlaşacak" diye ekliyor. Ancak bazı uzmanlar, Paris, Bordeaux, Nantes ve Rennes gibi büyük şehirlerde emlak fiyatlarının hali hazırda durgun olduğunu belirtiyor.
AB VE BİRLEŞİK KRALLIK'TA DÜŞÜŞ BEKLENİYOR
Aslında, tüm Avrupa emlak piyasasının gücü tükenmeye başlıyor. Küresel kredi derecelendirme kuruluşu S&P, temmuz ayında yayınlanan bir analizinde Avrupa'daki gayrimenkul fiyatlarındaki artışta yavaşlama beklediğini ifade ediyor. Geçtiğimiz yıl ortalama yüzde 10, bu yıl yüzde 5 artan gayrimenkul fiyatlarının 2023 yılında yüzde 3 yükselmesi bekleniyor.
Bununla birlikte, S&P'nin tahminlerine göre, ev fiyatlarının İsveç'te bu yıl, Birleşik Krallık'ta ise gelecek yıl düşeceği tahmin ediliyor. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P'nin Avrupa bölgesi baş ekonomisti Sylvain Broyer, "Faaliyet ve emlak fiyatları açısından doruk noktasına ulaştık" diyerek piyasanın durumunu özetliyor.
Avrupa'daki bu düşüş, öncelikle, hane halkı borç marjlarını sınırlayan Avrupa'daki mortgage oranlarındaki artışla açıklanabilir. Ukrayna'daki savaşın da pekiştirdiği yılın başından bu yana enflasyondaki keskin artış, bankaların mortgage oranlarını belirlerken, kendilerine baz aldıkları uzun vadeli faiz oranları yükseldi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) da yükselen enflasyonu frenlemek amacıyla Temmuz ayında faiz artırmaya başladı. Euro bölgesindeki mortgage faiz oranları Aralık 2021 ile Haziran 2022 arasında yüzde 1,32'den yüzde 1,90'a yükseldi.
Birleşik Krallık'ta da Merkez Bankası faizleri son 27 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Faiz oranların yükselmesi ve mevsimsel faktörler ile Birleşik Krallık'ta ortalama ev talep fiyatının Ağustos'ta şu ana kadar yüzde 1,3 düştüğü belirtiliyor.
Faizlerin yükselmesi, konut kredileri ödemelerinin de artması anlamına geliyor. Ülkede haziranda mortgage kredilerinin toplam maliyeti 3 bin 600 pound arttı. Bu yılın ikinci yarısında konut fiyatlarının yüzde 6 daha düşmesi bekleniyor. Başka bir tahmine göre konut fiyatları 2023'te yüzde 3,4 düşebilir. İngiltere’deki ev fiyatlarıyla ilgili en kötümser senaryo ise önümüzdeki yıl Nisan ve Haziran ayları arasında konut fiyatlarının yüzde 5,8 düşmesi.
'BÜYÜK YAVAŞLAMA' VURGUSU
Avrupa gibi ABD'de de konut fiyatlarında düşüş bekleniyor. İngiliz finans şirketi Capital Economics, ABD'de konut fiyatlarının Temmuz 2023’te 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 5 düşmesini bekliyor. Fortune Dergisi ise bu dönemi ‘Büyük yavaşlama’ olarak niteliyor.
Bunun nedeni ise konut faizlerinin yükselmesi. 30 yıllık ev kredisi için ortalama faiz son altı ayda yüzde 3.1’den yüzde 5.7’ye çıktı.
ABD’de konut fiyatları 2008 mali krizinde tarihi olarak dip yapmış, konut kredilerini ödeyemeyen pek çok vatandaşın evi bankalara geçmişti. Bu durum da 2008 küresel mali krizin patlak vermesine neden olmuştu.
ÇİN'DE DE KONUT SATIŞLARI YAVAŞLADI
Öte yandan Çin'de konut sektörü, China Evergrande Group gibi emlak devi de dahil olmak üzere büyük şirketler tarafından bir dizi temerrütle sarsıldı.
Çin hükümetinin konut piyasasındaki aşırı borçlanmayı ve spekülasyonu bastırmaya çalışması ve Covid - 19 salgınının getirdiği yasaklar emlak piyasasının yönünü aşağı çevirmesine neden oldu.
