Enflasyon oranı tartışmalarının ne kadar anlamsız olduğunu, yeniden değerleme oranının tarihi rekoru tescilledi.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılı vergi, harç ve cezalara uygulanmak üzere 2022 yılına ilişkin yeniden değerleme oranına esas olan veriyi açıkladı. Ekim ayında Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) 12 aylık ortalamalara göre yüzde 122.93 oranında artış gösterdi.
Vergi Usul Kanunu'nun 298'inci maddesine göre hesaplanan yeniden değerleme oranı; yeniden değerleme yapılacak yılın ekim ayında (ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre TÜİK'in açıkladığı Yİ-ÜFE'de meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.
Bu oran, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile ilan edilecek. Genel tebliğ ile açıklanacak olan yeniden değerleme oranı (yüzde 122.93) bugüne kadarki en yüksek oran. Bu oran 1994 yılında yüzde 107.6, 2002 yılında yüzde 59 ve 2021 yüzde 36 olarak gerçekleşmişti.
YENİ YILDA VERGİ ZAMLARI ISITACAK
Türk vergi sisteminde önemli bir yeri olan ‘yeniden değerleme oranı', yıllık vergi artışları, maktu harçlar, damga vergisi, trafik para cezaları, pasaport ve diğer değerli kağıt bedelleri ile emlak vergisi (yeniden değerleme oranının yarısı dikkate alınır) tutarlarının belirlenmesinde rol oynadığı gibi yargılama usulünde de görevli mahkemenin, kesinleşecek veya istinaf yahut temyiz edilebilecek kararların belirlenmesindeki ölçüte de dayanak teşkil etmektedir.
2023 yılında uygulanacak olan yüzde 122.93 yeniden değerleme oranının bu kadar yüksek olması, nüfusun neredeyse tamamının bundan olumsuz etkilenmesine neden olacaktır.
Emlak vergileri de 2023 yılında zamlanacaktır. 2022 yılı matrahları yeniden değerleme oranının yarısı oranında, yani yüzde 61.465 oranında artacaktır. Bu artış oranının uygulanması ile birlikte bazı taşınmazlar Şubat 2023'te değerli konutlar vergisinin konusuna girebilir.
Yeniden değerleme oranının yüksekliği her zaman vergi artışı olarak değil, bazen de istisna tutarını ve vergi tarifesi dilimlerini yükseltici etki yapmaktadır. Örneğin; Mesken kira gelirlerine 2022'de 9.500 lira olarak uygulanan istisna tutarı yüzde 122.93 oranında artırılarak 21.178,35 lira olarak uygulanacak ve ayrıca işyerinde yemek vermeyerek ücretlilerine yemek bedeli ödeyen işverenlerin bu bedellerden 2022 yılında istisna tuttukları 55.08 liralık istisna tutarı yüzde 122,93 oranında artırılarak 122.79 lira olacaktır.
