Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın hbaerine göre, yükselen konut fiyatlarının ardındaki nedenin pandemi sonrası maliyet artışı ile demografik etkenler olduğuna dikkat çeken Kabadayı, artan nüfus, boşanma gibi sebeplerle ortalama 4 kişi olan hane halkının son yıllarda 3 kişiye düştüğünü söylüyor.
Alınan tedbirlerle gayrimenkulün bir yıl içinde dengeye oturacağını öngören Kabadayı, pandeminin normalleşme sürecine girmesiyle gayrimenkulün hâlâ en önemli yatırım araçları arasında olduğunu dile getiriyor. İnanç Kabadayı ile her yönüyle gayrimenkul sektörünü ve yatırımlarını konuştuk.
Gündemde konut fiyatları oldukça geniş bir yer tutuyor. Bu kapsamda konut fiyat artışlarındaki temel etkenleri nasıl değerlendirirsiniz?
Gayrimenkul fiyatlarının artmasının birkaç temel sebebi var. Bunlardan ilki, dünyada olduğu gibi ülkemizde de pandemi sonrası, malzeme tedarik zincirinin kırılgan hale gelmesi ve bu durumun maliyet artışına sebep olması. Artan maliyetler sebebiyle gayrimenkul geliştiricilerinin aldığı yapı ruhsatları sayısında da büyük ölçüde azalma yaşandı.
İkinci önemli sebep ise, artan nüfus, üniversite öğrenimi için ayrı eve çıkma, boşanma gibi sebeplerle ortalama 4 kişi olan hane halkı sayısının son yıllarda 3 kişi olarak değişmesi, dolayısı ile her yıl oturum amaçlı olarak yeni 700 - 800 bin adet konuta ihtiyaç duyulması.
Ancak, TÜİK verilerine göre geçen sene sadece 450 - 500 bin konut üretildi. Dolayısı ile bu durum arz - talep dengesini negatif olarak etkileyerek fiyatların artmasına neden oldu. Buna karşılık, pandeminin normalleşme sürecine girmesiyle birlikte günümüzde gayrimenkul, hâlâ en önemli ve kazançlı yatırım araçları arasında.
Geliştiricilerin konut üretimini yeniden artırması hangi temel etkenlere bağlı?
Konut piyasası, son dönemlerde iki önemli sorunla karşı karşıya. Bunlardan en önemlisi tüketicinin konuta erişiminde karşılaştığı maddi alım gücünün azalması ve kredi imkânlarının yetersizliği. Diğer önemli sebep ise, arzda yaşanan sıkıntılar.
Üretimin yavaşlaması ve azalmasıyla oluşan, arz - talep arasındaki dengesizliği, bir an önce stabil hale getirmek için ciddi adımlar atıldı. Hızlı bir şekilde üretimin artırılması ve tüketicilerin nitelikli konuta erişimini kolaylaştırmak için, hükümet tarafından bir teşvik paketi hazırlandı.
Bu paketle, bir taraftan ilk evini alacak tüketicinin enflasyona oranla çok uygun maliyetle konut sahibi olması sağlanacak, diğer taraftan TOKİ’ye sağlanan 30 milyar ve özel sektöre sağlanan 20 milyar kaynak ile üretimin artırılması hedefleniyor.
Teşviklere ilave olarak konut üretimini artırmak için uygun maliyetli arsalar geliştirme konusunda adım atılması, kentsel dönüşüm süreçlerinin hızlandırılarak üretimin artırılması gibi ilave tedbirler de alınabilir. Bu adımlarla bir yıl içinde dengenin oturacağını öngörüyoruz.
Ancak, konut politikasının mevcut ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak güncellenmesi ve her yıl ortalama 700 - 800 bin adet konutun üretilmesinin sağlanması ile dengelenir.
Pandemide tüketici alışkanlıklarının nasıl bir dönüşüm sergilediğini düşünüyorsunuz?
Bu soruya içinde bulunduğumuz sektör perspektifinden bakmak gerekirse, insanlar daha az katlı, balkonlu ve bahçeli evler tercih etmeye başladı. Küçük metrekarelerde hem ev, hem ofis olarak geçen iki seneden sonra, yeni konut satın alma tercihleri balkonlu, site içinde ya da bahçeli evler olarak değişti.
Biz de tüm bu iç görüleri dikkate alarak projelerimizi geniş balkonlu, geniş bahçeli olarak hayata geçirdik. Projelerde yer alan ortak çalışma alanları, sosyal alanlar pandemi sonrası ihtiyaçlar göz önüne alınarak yeniden tasarlandı.
Ege Yapı’nın bugüne kadar gerçekleştirdiği gayrimenkul projeleriyle şehre kazandırdığı değer ne oldu?
Ege Yapı bu zamana kadar 5.000’in üzerinde konut üretti, onlarca ofis, otel, okul, ticaret merkezi inşa etti. Toplam tamamlanan projelerin değeri 1.2 milyar doların üzerinde.
Halihazırda 2 milyon metrekare inşaat projesini teslim ettik ve 600 bin metrekarelik yeni projelerin planlama ve inşası devam ediyor. Bu projeler tamamlandığında 2 milyar dolarlık değere ulaşılması hedefleniyor.
Devam eden ve gelecek projelerle ilgili son bilgileri paylaşır mısınız?
2012 yılında Avrupa’nın En İyi Karma Projesi seçilen Batışehir başta olmak üzere, Pega Kartal, İz Tower, İz Park, Kordon İstanbul, Çamlıyaka Konakları, Cer İstanbul, The Superior Suites tamamladığımız projeler arasında.
Nitelikli yapı stokunu geliştirmek için bu ve önümüzdeki yıl içinde yaklaşık 7 milyar lira değerinde, İstanbul ve İzmir’in en değerli lokasyonlarında 7 projelik bir yatırım hamlesine başladık. Bu hamlenin ilk adımı, İstanbul’un gelişen bölgesi Ispartakule’de 1 milyar 800 milyon lira yatırımla yükselen ModernYaka oldu.
Bununla birlikte ön talep topladığımız projelerimizden İstanbul’da Beyoğlu, Çekmeköy, Kasımpaşa, Şile, İzmir’de ise Urla, Dikili ve Alsancak’ta kısa süre içinde satışlara başlayacağız.
Sahil kentlerindeki yatırım ve yatırım arayışınızın arkasındaki temel dayanaklar neler? Hangi bölgeler gündeminizde?
İnsanların hem ev, hem ofis olarak kullanabilecekleri villa konut projelerini, ağırlıklı olarak sahil kentlerinde geliştirmek üzere çalışmalara başladık. Bu konseptte, satışa çıkarmayı planladığımız ilk projemiz İzmir’de, Urla Kekliktepe bölgesinde hayata geçecek.
Urla Kekliktepe’de yılın 12 ayı yaşamaya olanak sağlayan, deniz manzaralı 74 villa konut projesi bu bölgenin en prestijli projesi olarak yerini alacak.
Yine İzmir’de Dikili’nin Bademli Köyü’nde 30 bin metrekare inşaat alanı üzerinde kurulacak olan villa ve otel projesi 2023’te hayata geçecek.
Ege Yapı’daki mesainiz dışında ilgi alanlarınız arasında neler var?
Mesai dışında zamanımı genellikle okuyarak ve seyahat ederek geçiriyorum. Aslında, en çok okumayı bu seyahatler sırasında yapıyorum.
Genellikle, mimari, girişimcilik, yeni buluşlar gibi konularda dünyadaki trendleri takip etmeye çalışıyorum.
Kendi blogumda, gittiğim seyahatlerden, okuduğum makalelerden derlediğim yazılar yazıyorum. Bunun yanı sıra, düzenli olarak spor yapıyorum, tenis oynuyorum. Sanatı ve ilgi alanımda olan sanatçıları yakından takip ediyorum.
Ege Yapı, sosyal sorumluluk alanında hangi konulara odaklanıyor, yeni planlarınız var mı?
CER İstanbul projemiz ile birlikte hayata geçirdiğimiz Atölye CER, sanat hayatına yeni başlayan genç sanatçılara atölye ve sergi olanağı sağlamak amacıyla kuruldu.
Bu projede yer alan sanatçılarımıza CER İstanbul projesi içinde tahsis ettiğimiz atölye, yine eserlerini sergilemek ve satış yapmalarına olanak sağlamak amaçlı inşa ettiğimiz sergi alanımız ile destek oluyoruz.
Bu sene TÜBİTAK desteği ile faaliyete geçirmeyi planladığımız ‘Sıfır Karbon Binalar’ projemiz ile konutlardaki karbon salınımını minimize etmeyi planlıyoruz. Ayrıca Milli Eğitim Müdürlüğü ile yaptığımız anlaşma gereği Beyoğlu’nda kısa zamanda ilköğretim okulu inşaatına başlayacağız.
