İLKHA'da yer alan habere göre, kiralardaki fahiş fiyat artışları kiracıları mağdur ederken ev sahibi ve kiracıları da karşı karşıya getiriyor.
Ev sahiplerinin ve kiracıların sahip olduğu haklarla ilgili İLKHA muhabirine konuşan Avukat İsa Yıldız, kiracının evden çıkarılmasının şartlara bağlı olduğunu ve yeni bir düzenlemeyle meclise sunulan arabuluculuk sisteminin sorunların çözümüne katkı sunacağını belirtti.
Yıldız, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kira artış oranlarının olursa olsun yüzde 25'ten fazla olamayacağını vurguladı.
Ev sahibi ve kiracı arasında kira artırımının yapılan sözleşmeye binaen artırabileceğini söyleyen Yıldız, "Eğer sözleşmede herhangi bir oran belirtilmediyse mahkemeye başvurularak emsal konut fiyatları ve rayiç bedeller de göz önüne alınarak hakimden bir artış oranı belirlemesini talep edebilirler." dedi.
Kiracının evden çıkarılmasının belli şartlara bağlı olduğunu vurgulayan Yıldız, "Böyle bir işlem içinde kiracıya İhtar çekilmesi ve kira sözleşmesinin bitmesinin beklemesi gerekiyor. Kirada oturulan evin satılması durumunda da yeni ev sahibi söz konusu evi kendisi kullanacaksa bir aylık sürede kiracıya bildirimde bulunmalıdır.
İhtardan sonra 6 ay içerisinde kiracı evi boşaltmazsa, 6 ay sonra kiracıya dava açıp evden tahliyesini isteyebilir. Yeni ev sahibi isterse eski sözleşmeye aynen devam edebilir veya kiracı ile yeni bir kira sözleşmesi düzenleyebilirler." diye konuştu.
"Kiracının tahliye edilmesini istenebilir"
'Kiracının apartman veya sokak sakinleri ile sorunlar yaşaması durumunda, ev sahibinin kiracıya durumunu düzeltmesi noktasında ihtar çekmesi gerekir' diyen Yıldız, "Kiracının durumunu düzeltmemesi durumunda, ev sahibi sözleşmeyi feshedeceğini söyleyebilir veya kiracı evden çıkarılabilir.
Veyahut kira bedeli ödenmezse, ev sahibi tarafından kendisine yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunduğu takdirde, yasal süre de dolduktan sonra, kiracının tahliye edilmesini isteyebilir." şeklinde konuştu.
Kiracının sözleşmeye devam edip etmeyeceği hususunda ev sahibine sözleşme bitiminden 15 gün önce ev sahibine bildirimde bulunması gerektiğini, bunun yapılmaması durumunda sözleşmenin aynı koşullarla bir yıl uzayarak devam edeceğini hatırlatan Yıldız, şunları kaydetti:
"Kira sözleşmelerinde yüzde 25 sınırı var"
"Öncelikle sözleşme geçerlidir. Sözleşme yüzde 10-20, sözleşmede ne belirlenmişse o orana göre artış yapılır. Ancak sözleşmede bir oran, bir anlaşma yoksa artış oranı aşılamaz. Kira artışları, kira sözleşme süresinin dolduğu tarihten itibaren açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması alınarak hesaplanmaktadır.
Ev sahiplerinin yasal olarak TÜFE oranı üzerinde artış yapma hakları bulunmamaktadır. Ayrıca kanunda belirtilen yasal süreden sonra ev sahipleri mahkemeye başvurup, hakimden bir artış oranı belirtilmesi isteyebilir. Fahiş fiyat oran artışından dolayı kira sözleşmelerinde devletin belirlediği yüzde 25 sınırı var.
Belirlenen bu kira artırım sınırı iş yerini kapsamamakta ancak konutları ve evleri kapsamaktadır. Bu yılın 2023 Temmuz ayına kadar yenilenen kira sözleşmelerinde yüzde 25 oranı var ve bu oranın aşılmaması gerekiyor. Bu konuda ev sahiplerinin de dikkat etmesi gerekiyor."
"Ev sahibi hakkında suç duyurusunda bulunabilir"
Ev sahiplerinin kiracının izni olmadan eve giremeyeceğini ve evi kullanamayacağını belirten Yıldız, "Artık o ev, kiracının özelidir. Oldu da ev sahibi kilidi değiştirdi, kapıyı kırdı veya yakınları zorla içeri girdiyse, konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş oluyorlar.
Kiracı direkt olarak ev sahibi hakkında suç duyurusunda bulunabilir. Kiracılar, kira bedelini ödemezse dahi hemen evden çıkarılma gibi bir söz konusu değildir. Biraz önce de belirttiğimiz gibi kiracıya ihtar çekilmesi, ihtardan sonra kiracının borcu ödememesi gerekiyor.
Kiracı belirli şartların oluşmasından sonra evden çıkarılabilir ki burada kiracı korunmaktadır. Eğer ki ev sahibi iseniz, ihtar çekin. İhtardan sonra kiracı yasal süreye rağmen borcunu ödemiyorsa, doğal olarak hakkınızdır, tahliye talepli icraya başvurabilirsiniz." dedi.
Anlaşmazlıkların yaşanabildiği ev sahibi ve kiracı sorununa, arabuluculuk çözümü getirilmeye çalışıldığını ifade eden Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Uygulama muhtemelen bu seçimden sonra yürürlüğe girecek. Sulh Hukuk Mahkemesi açısından iş yükünü azaltacak ve sürecin uzamasını engelleyecek. Daha hızlı çözümler olacağı için arabuluculuk şartının gelmesi hem ev sahibi hem de kiracı açısından lehe bir durumdur."
