İnternet Haber'den Özkan Taştan'ın Yazısı...
Kira geliri beyannamesini henüz vermemiş olanların bu yazıyı sonuna kadar okumalarını tavsiye ederim.
Zira her kira geliri olan vergi ödeyecek diye bir kural yok.
Yeter ki yasaların ve mevzuatın size tanıdığı hakların neler olduğunu bilin ve bu haklarınızı sonuna kadar kullanın.
İki Yöntem Var...
Kira gelirlerinin beyanında iki yöntem mevcut. Bunlar;
-- Götürü Gider Yöntemi
-- Gerçek Gider Yöntemi
Bu iki yöntemden hangisinin tercih edileceği çok önemli.
Bunun için; beyannamenizi vermeden önce gelirinizi her iki yönteme göre de ayrı ayrı hesaplayıp, hangisi sizin için daha avantajlı ise onu seçin.
Götürü Gider Yöntemi
Götürü gider yöntemi; konut kira gelirinizden istisnayı (2021 yılı için 7.000 lira) düştükten sonra kalan tutarın yüzde 15'ini "hiç belgeye ihtiyaç duymadan" indirim konusu yapabilmeniz anlamına geliyor.
Kısaca; yıllık kira gelirinizden istisna + götürü giderin (yüzde 15) düşülmesi.
Burada dikkat edilmesi gereken husus;
Götürü gider yöntemini seçenler İKİ YIL BOYUNCA bundan dönemiyor.
İstisnanın indirim konusu yapılması ile ilgili özellik arz eden durumlar ise;
-- 7.000 liralık istisna sadece KONUT KİRA GELİRİ için geçerli,
-- Aynı konut, hisseli tapu ve hissedarların tamamı beyanname veriyor ise istisnayı ayrı ayrı hepsi düşebiliyor.
-- Ticari, zirai veya mesleki kazancı olup da vergi mükellefi olanlar (Konfeksiyoncu, mimar, avukat, doktor, çiftçi) bu istisnadan yararlanamıyor.
-- Kira geliri ile (ayrı ayrı veya birlikte) ikinci işverenden alınan ücret, menkul sermaye iradı, değer artış kazancı, diğer kazanç ve iradının toplamı 2021 yılı için 190.000 TL'yi geçenler de bu istisnadan yararlanamıyor.
Gerçek Gider Yöntemi
İKTİSAP (EDİNME) BEDELİNİN YÜZDE 5'İ TUTARINDA İNDİRİM
Kiraya verdiğiniz evi, SON 5 YIL içerisinde almışsanız ve gerçek gider yöntemini seçerseniz büyük ihtimalle size vergi çıkmayacaktır. Çünkü; evin satın alma bedelinin yüzde 5'ini kira gelirinizden düşebilirsiniz.
İktisap (edinme), Türk Medeni Kanunu 705. Maddesi uyarınca tapuya tescille olmaktadır.
Ancak, Kooperatifler, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) veya diğer kişilerden gayrimenkulü "fiilen kullanıma hazır şekilde teslim alındığının belgelerle ispatlanması" halinde kullanıma başlandığı tarih iktisap tarihi olarak kabul edilmektedir.
Örneğin; 2020 yılında Toplu Konut İdaresinden 10 yıl vadeyle bir ev aldınız. Ödemeleri henüz bitmediği için de evin tapusu verilmedi. Fakat siz bu evi 2021 yılında "kullanıma hazır şekilde teslim aldınız" ve kiraya verdiniz.
Bu durumda 2021 yılı ve sonrasındaki dört yıl boyunca bu evden elde edeceğiniz kira gelirinizden iktisap bedelinin yüzde 5'ini düşebilirsiniz.
Yüzde 5'lik indirimle ilgili özellik arz eden durumlar ise;
-- Bu indirim sadece "BİR EV" için geçerlidir.
-- Evini "İŞYERİ" olarak kiraya verenler bu indirimden yararlanamaz.
KİRAYA VERİLEN YERE AİT BORÇLANMA FAİZLERİ
Bir diğer indirim konusu yapabileceğiniz gider kalemi de kredi faizleri.
Gerçek gider yönteminin seçilmesi halinde, ev veya işyerini kredi kullanarak almışsanız, kullanmış olduğunuz kredinin o seneye isabet eden kredi faiz tutarını da gelirlerinizden indirim konusu yapabilirsiniz.
EVİNİ KİRAYA VERİP KENDİSİNİNDE KİRA ÖDEMESİ
Sahibi olduğunuz konutu kiraya verip kendiniz de kirada iseniz, oturduğunuz konuta ait (İkametinizin burada olması gerekir.) kira bedelini, tahsil ettiğiniz kiradan indirim konusu yapabilirsiniz.
(Çalışma izni veya oturma izni alarak yurt dışında yaşayanlar, yabancı ülkelerde ödediği kira giderini indirim konusu yapamaz.)
Eşlerden birinin sahip olduğu gayrimenkul için kira alıyor, diğerinin de oturdukları ev için kira ödüyor olması durumunda da indirim yapılabiliyor. (Aile birliğine göre müşterek bir gider olması.)
GERÇEK GİDER YÖNTEMİNE GÖRE DİĞER İNDİRİMLER
-- Kiraya verilen tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
-- Kiraya verilen gayrimenkul için için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara ait katılım payları,
-- Kiraya verilen gayrimenkule ait sigorta giderleri,
-- Kiraya verilen gayrimenkul ile ilgili bakım, onarım, tadilat, ısı yalıtımı, enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar,
-- Kiraya verilen yerle ilgili "Amortisman Giderleri." (Gayrimenkulün alış tutarı, tapu harcı ve komisyon dâhil yüzde 2'si.)
İster götürü, ister gerçek gider yöntemini seçin yıllık gelir vergisi beyannamenizden düşebileceğiniz başkaca indirimler de bulunmakta.
Bunlardan şahıs sigorta primleri ile eğitim ve sağlık harcamalarının indirim konusu yapılabilmesine kısaca değinmek istiyorum.
ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİNİN İNDİRİLEBİLMESİ
Kira geliri dolayısıyla vereceğiniz yıllık gelir vergisi beyannamenizden bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primleri de indirim konusu yapabilirsiniz.
Bu tutar beyan ettiğiniz gelirin en fazla yüzde 15'i kadar olabilir ve o yıla ait asgari ücretin yıllık tutarını geçemez. (2021 Yılı için 42.930 lira)
EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARININ İNDİRİLEBİLMESİ
Kendinize, eşinize ve çocuğunuza (18 yaşını veya talebe olup 25 yaşını doldurmamış) ait eğitim ve sağlık harcamalarını beyan ettiğiniz gelirin yüzde 10'unu aşmaması şartı ile yıllık gelir vergisi beyannamenizden indirebilirsiniz. Şartları ise;
-- Eğitim ve sağlık harcamalarının Türkiye'de yapılması
-- Harcamanın, Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinden alınan belgelerle tesvik edilmesi. (Beyanname ekinde belgelere ait tarih, belge numarası, belge tutarı gibi bilgiler girilmekte. Maliye'nin istemesi durumunda bu belgelerin ibraz edilmesi gerekmekte.)
Özetle; kira gelirlerinin vergilendirilmesinde Maliye, mükelleflerin beyannamesini götürü gider yöntemine göre mi yoksa gerçek gider yöntemine göre mi vereceğine karışmıyor.
Hal böyle olunca, aynı kişinin aynı geliri her iki yönteme göre de ayrı ayrı hesaplandığında vergi matrahı farklılık gösterebiliyor.
Örneğin; evini son beş yıl içerisinde kredi kullanarak almış veya evini kiraya vermiş kendisi de kirada oturan bir mükellef beyannamesini götürü gider yöntemini seçerek verirse vergi ödemesi gerekirken, gerçek gider yöntemini seçerek verirse ya vergisi daha az oluyor ya da hiç vergi ödemiyor.
Bunun için size tavsiyem kira gelirlerinizin beyanında vergi kaçırmayın. Ama...
Yasalardan ve kanunlardan kaynaklanan haklarınızı iyi bilirseniz "vergiden kaçınabilirsiniz."
