Türkiye'de son yıllarda yeteri kadar konut üretimi olmayışı ve yabancıların konutlara ilgisinin artması arz talep dengesini bozdu.
Öyle ki hem kiralar yükseldi hemde ev sahibi ile kiracı karşı karşıya geldi. Mahkemelerdeki dosya yüküyse günden güne artıyor.
Uzmanlara göre mevcut yasal düzenleme sorunu çözmek açısından yetersiz. Artık kira tahliye ve kira tespit davalarının süresinin yeniden düzenlenmesi kaçınılmaz.
CNN Türk'e konuşan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, "Enflasyon, arz talep dengesinin bozulması, konut üretimini sağlayamıyor olmamız, yabancıya mülk satışı süreci bizi ciddi konut sorununa doğru hızla itti" dedi.
İşte tamda burada denge şaştı. Konut fiyatları ve kiralar yükseldi. Ev sahibi ile kiracı karşı karşıya geldi. Çözüm olarak yüzde 25 kuralı getirildi ama o da hayalet evleri artırdı.
Avukat Ali Güvenç Kiraz, "Yüzde 25 kuralı devam edecekse 'Evimi tahliye eder boş tutarım. Ya satarım ya da bu sürecin daha olgun bir yere gelmesini beklerim' diyor. Bu hem kiralardaki artışı tetikliyor hem de hayalet evleri artırıyor" diye konuştu.
YABANCIYA KONUT SATIŞ BEDELİ NE OLMALI?
Ve bir de yabancıya satılan konutlar... Fiyatları yükselişine neden olduğu görüşü hakim. Uzmanlara göre yabancıya konut satışındaki bedeller yeniden güncellenmeli.
Avukat Kiraz, "400 bin dolarlık vatandaşlık 1-1 buçuk milyon dolar gibi bir rakama çekilebilir. 1 milyon doların altında olmaması sağlanabilir. 75 dolarlık ikamet izni de 400-500 bin dolarlara çekilirse çok caydırıcı bir etki yaratacaktır" ifadelerini kullandı.
BORÇLAR KANUNU DEĞİŞTİRİLİR Mİ?
Gayrimenkulde tüm bunlar yaşanırken yasal düzenleme kiracıdan yana. Ama ev sahipleri de dertli. Özelliklede eski kiracısı olanlar. Kira tespit davaları uzun sürüyor. Hukukta çözüm var. Uzmanlara göre davalarda değerleme tespit yaptırılması sürenin kısalmasına neden olabilir.
Avukat Ali Güvenç Kiraz, "Eğer kira tespit davalarında mahkeme hakimi, sermaye piyasası kurumuna tabi değerleme şirketine dosya açılır açılmaz bir değerleme tespiti yaptırırsa ve o rapora göre taraflara sadece savunmalarını alıp kararı verir ve bu karar istinafa tabi olmayıp kesinleşen bir karar olursa, tahmini olarak 3 ay içinde kira tespit davası sonuçlanabilir" vurgusu yaptı.
Avukat Tarkan Erdal da "Şu anda sulh hukuk mahkemelerine açılan davaların yüzde 60'ı bu davalar. Kanun koyucunun arabuluculuğu devreye almasının sebeplerinden biri de bu. Yani tahliye sürelerini kısaltmak.
Ya da en azından belirli kişiler, arabuluculukta belki herkes anlaşmayabilir ama eğer büyük bir çoğunluk anlaşırsa kalanlar için de dava süreleri kısalabilir. Zaten bununla ilgili bir çalışma yapılıyor. Arabuluculuk da bunlardan bir tanesi" dedi.
YÜZDE 25 SINIRINA ALTERNATİF VAR MI?
Ve kiracı ev sahibi krizini sona erdireceği düşünülen yüzde 25 sınırı. Uzmanlara göre çözüm mümkün.
Peki ama nasıl? Avukat Ali Güvenç Kiraz, "Üst sınır ve alt sınır getirmemiz lazım. 2 bin lira kiralık bir mülk olan apartmanda 10 bin liralık yer de var. Eski kiracı, yeni kiracı. Biz diyoruz ki eğer burada üst sınır 10 bin liraya geldiyse alt sınır da 7 bin 500 lira olmalı. 2 bin 500 lira kira ödeyen de 7 bin 500 liraya çıkmalı kendiliğinden" yanıtını verdi.
