Milliyet'ten Noyan Doğan'ın Yazısı...
Hem vatandaşları devlet desteği ile konut sahibi yapmak hem de evlenecek gençleri tasarrufa teşvik etmek için altı yıl önce devlet destekli konut ve çeyiz hesabı uygulaması başlatıldı.
Bu kapsamda da ilk kez konut sahibi olacaklar bankalarda konut hesabı; evlenecek gençler de yine bankalarda çeyiz hesabı açtırdılar.
Devlet de konut ve çeyiz hesabı açtıranlara yüzde 20 destek oldu. Uygulama başlarda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürütülüyordu.
Sonradan yapılan düzenleme ile konut hesabı Hazine ve Maliye Bakanlığı’na geçti. Çeyiz hesabı ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda kaldı.
Yine yapılan düzenleme ile de hem konut hem de çeyiz hesabında devlet desteği yüzde 25’e çıkarıldı.
Bunun dışında, özellikle konut hesabında; hesapta biriken paranın bir kısmını çekebilme, birden fazla konut hesabı açtırabilme, hesaba yapılan ödemenin her yıl yeniden değerleme oranında belirlenmesi gibi başka değişikliğe de gidildi.
Beklenen Olmadı
Her iki uygulama da başlayalı neredeyse 6 yıl oldu. Peki, ne oldu? Rakamlar net değil ama 60 bini çeyiz, 40 bini de konut olmak üzere yaklaşık 100 bine yakın kişi bankalarda hesap açtırdı. Her iki hesapta biriken tutar da 450 milyonu ancak buldu.
İster bankaların bu işe asılmamalarından deyin, ister vatandaşın ilgisinin olmamasından, ister araya pandeminin girmesinden, isterse de yeterince anlatılamamasından; çeyiz ve konut hesabında beklenen sonuç alınamadı.
Oysa her iki uygulama başladığında, ben de dahil bazı kesimler, ‘hazır BES var, devletin de BES’e ciddi katkısı var, vatandaşın da tasarruf için BES’e ilgisi var; çeyiz ve konut hesabı BES çatısı altında kurgulansa daha iyi olur’ demiştik.
Bu görüş ekonomi yönetiminin de gündemine geldi ama konut ve çeyiz hesabını BES şirketleri yerine bankalara vermilmesi tercih edildi.
Çeyiz Hesabı da Geçmeli
Şimdi ise bankalarda bulunan konut hesabının BES’in içine alınması için çalışmalar yürütülüyor.
Bankalardaki konut hesabı olanlar BES’e mi aktarılacak, yoksa BES’in çatısı altında yeni bir sistem kurgulanıp, yeni girenleri mi kapsayacak; henüz net değil.
Önemli de değil. BES’te katılımcı sayısı 13 milyonun üzerinde, konut hesabındaki 40 bin kişinin sisteme girmesi çok da zor değil. Hatta konut hesabındaki mevcut şartlarla da BES uygulanabilir.
Bence, sadece konut hesabı değil, çeyiz hesabı da bankalardan alınıp, BES çatısı altına girmeli. Böylece konut ve çeyiz hesabındaki kişiler; hem yüzde 30’luk devlet katkısından hem BES’in getiri avantajından hem de yakında uygulamaya girecek bütünleşik BES’in imkanlarından yararlanırlar.
Konut hesabı olanlar konut alacaklarında, çeyiz hesabı olanlar da evlenecekleri zaman BES’teki birikimlerini kullanırlar; hatta tasarrufa devam de edebilirler. Keşke altı yıl önce bu sisteme girilseydi; evlilik, eğitim, emeklilik için tüm tasarruflar BES çatısı altında yürütülürdü.
