Devlet gariban kiracıları korumak için kira artışlarına yüzde 25 oranında tavan getirmişti. Garip bir şekilde bu tavanın lojmanlar için de uygulandığını görüyoruz.
Bu yazımızda belki birileri duyar diye lojmanlarla ilgili sorunlara yer vererek 2023 yılında lojman kira bedellerini açıklamaya çalışacağız.
2023 yılında lüks lojmanlarda oturmanın bedeli yüzde 25 artarak 780 TL oldu
Birçok kamu görevlisi evi olduğu halde lojmana müracaat etmekte ve lojman çıkınca da evini kiraya vermektedir.
Kimisi de kurumunun var olan lojmanını beğenmediği için lojman kiralatılmaktadır. Düşük ücretli memurlara böyle imkânlar sunulmadığı için yüksek ücretli memura verilen kiralık lojmanlar veya görev tahsisli lojmanlar bir nevi örtülü yardım yerine geçmektedir.
Bu yardım özellikle de görev tahsisli lojmanlarda oturma hakkı olanlar için çantada kekliktir.
Bu açıklamalardan sonra 411 No’lu Milli Emlak Genel Tebliği’ne göre 2023 yılı için 220 metrekarelik bir lojman için bir kamu görevlisinin ödeyeceği kira bedelini şu şekilde hesaplayabiliriz;
120 (lojman büyüklüğü ne kadar olursa olsun 120 metrekare üzerinden hesaplanır) x 9,29 = 1.114,8 TL.
Bu tutardan yüzde 30 indirim yapılmakta olup indirim tutarı ise 1.114,8 x 30/100= 334,44 liradır. Ödenecek lojman kira tutarı ise; 1.114,8- 334,44 = 780,36 liradır.
Özellikle birçok üst düzey kamu görevlisine yüksek rakamlarla lojman kiralaması yapılmakta ve bu tutarlar 12-15 bin liraya kadar çıkabilmektedir. Lojman kira bedeli ne kadar yüksek olursa olsun kamu görevlisinin ödeyeceği azami lojman kira tutarı 780,36 liradır.
Lojman kira bedelleri yüzde 25 arttı
Yukarıda lojman kira bedellerinin nasıl hesapladığını açıkladık. Buna göre kamu lojmanlarının aylık kira bedellerine 2023’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranları dikkate alınmadan kiralar için belirlenen % 25 tavan oranı dikkate alınarak yapıldığı anlaşılmaktadır.
120 metrekarelik bir kamu lojmanında 780,36 lira bedelle oturulduğunu açıkladığımızda lojman kira artışlarının ne anlama geldiği daha iyi anlaşılacaktır. Yeni bedeller, 15 Ocak 2023’den itibaren geçerli olacak.
Açıklanan 411 No.’lu Tebliğ kapsamında kamu lojmanları kirası kerpiç, ahşap, bağdadi ve benzeri konutlarda metrekaresi 4 lira 53 kuruş, kalorifersiz konutlarda metrekaresi 7 lira 8 kuruş ve kaloriferli konutlarda metrekaresi 9 lira 29 kuruş olacak şekilde belirlendi.
Kamu lojmanlarından yakıtı kurum ve kuruluş tarafından tedarik edilenlerde oturanlardan ısı pay ölçer veya kalorimetre cihazı montajı yapılmamış konutlarda, her bir metrekare için 3 lira 71 kuruş yakıt bedeli kiraya ek olarak tahsil edilecek. Nasıl, belirlenen lojman kira tutarı oldukça yüksek bir rakam değil mi? Maalesef şaka gibi artış yapıldı.
Evi olanların lojmanda oturmalarını önleyecek bir düzenleme hala yok
Memurları en fazla rahatsız eden konulardan birisi de birden fazla konutu olmasına rağmen hâlâ kamu konutunda oturmalarına izin verilenlerdir.
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin özel tahsisli ve görev tahsisli konutlarda oturabilmek için personelin görevli olduğu il sınırlarında birden fazla evi olsa da bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu durum ise çok ciddi bir haksızlığa sebep olmaktadır.
Bu durumu çarpıcı bir örnekle açıklamak gerekirse bir kamu kurumunda görev tahsisli bir konutta oturan bir kamu görevlisi o görevde bulunduğu sürece bu konutta oturma hakkına sahip bulunmaktadır.
Bazı durumlarda bu personel, kamu görevine başladığında konuta oturmakta ve emekli olunca konutu boşaltmaktadır.
Binlerce düşük gelirli kamu görevlisi sıra tahsisli konut beklerken görev tahsisli konutlarda oturanlara böyle bir ayrıcalığın verilmesinin ve bu zamana kadar da hiçbir vicdanı sızlatmamasının mantığını anlamak mümkün değildir.
Eğer gerekli düzenleme yapılmazsa yönetmeliğin 2 sayılı cetvelinde bulunan bir memurun 1.000 adet evi olsa dahi görev tahsisli konutta oturmasına hiçbir engel olmayacaktır. Böyle bir suiistimal alanının hala açık bulunması ise anlaşılır gibi değildir.
Üst düzey kamu görevlilerinin oturduğu lojman tamiratı da devletten
Kural olarak üst düzey kamu görevlileri, bakımsız lojmanda oturamazlar. Gariban memurlar için lojman olsun da ister bakımlı isterse bakımsız olsun. Gariban memura hasbelkader sıra tahsisli lojman çıkarsa, bu lojmanda oturabilmek için ciddi bir masraf yapması kaçınılmazdır.
Şayet üst düzey kamu görevlisiyseniz lojmanın bakımını kurumunuza bir şekilde yaptırırsınız ve hiçbir masraf yapmadan da oturursunuz. Hiç olmadı gönüllü birileri çıkar ve bedavadan lojmanı tadil ederler. Zaten bu işler vakayı adiyeden olmuştur.
Gönüllü lojman tamiratına o kadar çok hevesli vardır ki yeter ki siz isteyin. Kurumunuzun herhangi bir işini yapan firma gönüllü olarak lojmanı tadilata alabilir ve sizin cebinizden bir kuruş para dahi çıkmaz. Ya da kurum elamanları gelir işi bitirir, sizin haberiniz dahi olmaz.
Siz istediğiniz kadar etik ilkeler belirleyin adam yapacağını yine yapıyor. Yakalanan garibanlar da faturasını ödüyor. Yıllar önce bir şikayet üzerine Kamu Görevlileri Etik Kurulu, bir genel müdür için temizlik firması elamanını evinde temizlik yaptırdığı için etik ihlali vermişti. Ya tespit edilemeyenler ne olacak?
Oturduğu lojmanı satın alan memur tekrar lojman talebinde bulunmuştu
Kamu konutlarında oturanlarla ilgili daha önceki yazılarımızda çok detay bilgilere yer vermiştik. Memuriyeti boyunca lojmanda oturanlardan tutun da kendi lojmanında çocuklarını oturtanlara kadar birçok hususa yer vermiştik. Yani lojman işinin amacının tam tersi istikamette işlediğini belirtmemiz gerekiyor.
Malum olduğu üzere kamu lojmanlarının satışında lojmanlarda oturanlara öncelik verilmişti. Bu çerçevede, bir memur oturduğu lojmanı satın almış ve lojmanda oturmanın dayanılmaz cazibesinden çıkmanın elemini sona erdirmek için yeni bir lojman talebinde bulunmuştur. Bazılarınız bu kadar da olmaz diyebilir ama bu kadar da oldu.
Milli Emlak Genel Müdürlüğü, lojman tahsisiyle ilgili sorulan bir soruya cevap verdi ve manzara bütün boyutlarıyla ortaya çıktı. Yararlanmakta olduğu lojmanı öncelikli alım hakkı kapsamında satın alan personel, bir süre sonra sıra/görev tahsisli konuttan yararlanmak için yeniden başvuru yaptı.
Milli Emlak Genel Müdürlüğü bu soruya verdiği cevapta şu ifadelere yer vermiştir; Yönetmelikte kısıtlayıcı bir hüküm olmadığı için lojman satışları kapsamında oturduğu lojmanı satın alan memurun yeniden sıra/görev tahsisli konuta başvurabileceği belirtilmiştir. Verilen cevap hukuka uygun olup mevcut mevzuat gereğince aksi bir cevap verilemezdi.
Kiraların bu kadar arttığı bir dönemde, bu türden uygulamaları sonlandırmak ve yaşadığı yerde evi olanlara lojman tahsisini önlemek için yönetmelikte acilen değişiklik yapılması kamu vicdanının rahatlatılması için kaçınılmaz hale gelmiştir.
Sistemsizliğin sistemleştiği ortamlarda yaptığımız eleştirinin ne kadar duyulacağını doğrusu merak ediyoruz. Biz uyarı görevimizi yaparak tarihe not düşelim de uyarılarımıza ister uyulsun isterse uyulmasın.
