Akşam'dan Bülent Şanlıkan'ın haberine göre, Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, fahiş kira artışını önlemeye yönelik dünyadaki uygulamaları anlattı.
Tanrıvermiş, "Genellikle, devlet konut piyasasına müdahale etmede teşvik veya kira yardımı, vergilendirme politikasında değişiklik, konut üreticilerine sübvansiyon ve kira parasının sınırlandırılması gibi araçları kullandığı görülüyor" dedi.
ABD ile Avrupa'nın, konut piyasasına daha az devlet müdahalesi ve konut üretimi için daha az hükümet desteği sağlanmasına odaklandığını belirten Tanrıvermiş, "Almanya, Fransa, İrlanda ve İsveç gibi ülkelerde konut kira sınırlaması ve İspanya, İtalya, Polonya ve Portekiz gibi ülkelerde ise kira denetleme önlemleri uygulanıyor" ifadelerini kullandı.
Ortak Önlem Sınırlama
Tanrıvermiş, şu bilgileri paylaştı:
"Hollanda'da salgın döneminde yapılan son düzenleme ile sosyal konutlar için kira üst sınırı belirlenmiş olup, bu eşik aylık 737 avro oldu.
İrlanda'da konut kirası; piyasa kirasından fazla olamaz. Özellikle kiralık konut talebinin yüksek olduğu bölgelerde kira artışı yasayla yıllık yüzde 4 ile sınırlandırılmıştır.
İspanya'da kira üst sınırı uygulanmamakta, ancak kira artışları yıllık tüketici fiyat endeksindeki artışı geçemez kuralı var. Birçok ülkede kira kontrolüne yönelik düzenlemeler mevcut.
İlke olarak ortalama aylık konut ve kira harcamasının hanenin toplam harcamasına oranının yüzde 30'dan aşağı olması isteniyor. Devlet, konut piyasasına müdahale etmede şu araçları kullanıyor:
Teşvik veya kira yardımı,
Vergilendirme politikasında değişiklik,
Konut üreticilerine sübvansiyon,
Kira parasının sınırlandırılması."
İrlanda'da Artış Yüzde 4'ü Geçemiyor
İrlanda'da konut kirası; piyasa kirasından fazla olamaz. Özellikle kiralık konut talebinin yüksek olduğu bölgelerde kira artışı yasayla yıllık yüzde 4 ile sınırlandırılmış durumda.
Kiralık konutlarda, her 12 ayda bir kira gözden geçirilebilir. Ülkede yıllık kira parası; konut değerinin 25'te birini geçemiyor.
İspanya'da kira üst sınırı uygulanmıyor ancak kira artışları yıllık tüketici fiyat endeksindeki artışı geçemez kuralı var.
Devlet, kiralarda 'aşırı artış' yaşanan yerlerde kira kontrollerinin getirilmesine yönelik düzenlemeler yürürlüğe koymuş.
ABD ve Avrupa'da Denetim Önlemi
ABD ve Avrupa'da genel konut politikası; piyasaya daha az devlet müdahalesi ve konut üretimi için daha az hükümet desteği.
Almanya, Fransa, İrlanda ve İsveç gibi ülkelerde konut kira sınırlaması ve İspanya, İtalya, Polonya ve Portekiz gibi ülkelerde kira denetleme önlemleri uygulanıyor.
Örneğin, Almanya'da 'yoğun bölgelerde' yeni bir konutun kiralanmasında kiracı emsal veya karşılaştırmalı konut kirasının yüzde 10 üzerinde veya önceki kiralamadaki seviyeden yüksek oranı aşmaması gerekiyor. Kira, 3 yıllık dönemde yüzde 20'den fazla artırılamıyor.
Hollanda'da yıllık fiyat endeksindeki artış dikkate alınıyor. Ancak pandemide yapılan düzenlemeyle sosyal konutlar için kira üst sınırı aylık 737 avro olarak belirlenmiş.
